روز ملي شدن خليج فارس

روز ۱۰ اردیبهشت در ایران روز ملی خلیج‌فارس نام‌گذاری شده که سالروز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز و خلیج‌فارس است.

تا سال 1958 کاربر مستمر نام خلیج فارس در همه زبان های جهان به چالش کشیده نشده بود تا اینکه اتحادیه عرب از سال ۱۹۶۴ رسماً نام خلیج‌فارس رابرای عرب زبانان ممنوع کرد اما در ایران رسانه‌های گروهی تا سال ۱۳۸۱ در این مورد سکوت کردند و مطبوعات حاضر نبودند پژوهش‌های دفاع از نام خلیج‌فارس را چاپ کنند آنچه منتشر شد، یک جلد اطلس و دو جلد کتاب در تیراژ بسیار اندک بود که دایره کاربرد آن از چند کتابخانه و استاد دانشگاه فراتر نرفت. اما از سال ۱۳۸۱ با آمدن وب سایت و وبلاگ‌های فارسی رسانه‌های گروهی از انحصار خارج شد و وضعیت تغییر کرد و اولین وبلاگها و پژوهشها در دفاع از نام خلیج‌فارس منتشر شد موجی ایجاد شد که محافل رسمی مجبور به دنباله روی از این موج گردید.[۱][۲]

از ابتدای دهه ۱۳۷۰ که تلویزیون‌های ماهواره در کشور رایج شد بخش آگاه جامعه فرهنگی و کوشندگان مسائل اجتماعی و فرهنگی متوجه شدند که تلویزیون‌های خبری عربی و رسانه‌های گرهی کشورهای عربی حتی در بخش‌های غیر عربی و بخصوص انگلیسی تحریف نام خلیج‌فارس را بطور گسترده‌ای انجام می‌دهند. با توجه به حقانیت و کاربرد مستمر تاریخی این نام در همه زبانها و زمان‌ها و در جهت مقابله با تحریف گران و یادآوری اهمیت پاسداری از این نام کهن، طرفداران این میراث گران‌بها اقدامات خود را از سال ۱۳۸۰ در دفاع از آن یکپارچه‌تر و منسجم تر کردند و راهکارهای حفاظت از نام خلیج‌فارس را در جلسات و سمینارهای متعدد به اطلاع مقامات رساندند.

پس از تحریف نام خلیج‌فارس در اطلس مشهور جهانی به نام نشنال جئوگرافیک که از سال تأسیس ۱۸۸۸ همواره نام خلیج‌فارس را بکار برده برای اولین بار در نسخه جدید در آبان سال ۱۳۸۳ نام جدیدی را در کنار نام بین‌المللی خلیج‌فارس قرار داد. خشم و اعتراض عمومی در میان فعالان اجتماعی و فرهنگی داخل و خارج نسبت به این تحریف غیر علمی صورت گرفت و پس از ارسال هزاران ایمیل و نامه اعتراضی و یک طومار اینترنتی (پتیشن) با بیشتر از ۱۲۰ هزار امضاء به مؤسسه مذکور، مدیر مؤسسه مشهور آمریکایی ضمن عذرخواهی از ملت ایران، قول داد اشتباه خود را جبران کند.[۳]

این پیروزی نشان داد که با اتحاد می‌توان کارهای بزرگ کردو از تخریب و جعل هویت یک ملت بزرگ جلوگیری کرد. رسانه‌های گروهی عربی بطور بی‌سابقه‌ای خبر را بدون تفسیر اما بعضی با تمسخر و بعضی با نوعی تکریم نسبت به کار منعکس کردند قدس العربی به قلم عبدالباری عطوان مفسر مشهور جهان عرب نوشت:
روز ملي شدن خليج فارس

پس از این تحولات یکی از اقدامات دولت وقت، برای پاسداری از میراث فرهنگی و معنوی خلیج‌فارس موافقت با اضافه شدن روز ملی خلیج‌فارس به تقویم رسمی کشور بود.

نام‌گذاری روز ملی خلیج‌فارس یک روند چندین ساله داشت.
با توجه به بررسی اسناد در رابطه با نام‌گذاری روز خلیج‌فارس و مکاتبات پرونده مربوطه در ریاست جمهوری و ادارات سه‌گانه وزارت خارجه (حقوقی- خلیج‌فارس و اسناد) و به گواهی کمیته تخصصی نام‌نگاری و یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی ایران و همچنین کتاب اسناد نام خلیج‌فارس، میراثی کهن و جاودان و دکتر محمد عجم در مصاحبه ایرنا
.[۴]
و مصاحبه رادیو ایران با دو تن از پژوهشگران عضو کمیته خلیج‌فارس
.[۵]
دولت ایران، پس از مشاهده اراده قاطع عمومی جامعه و حرکت اعتراضی عمومی آبان ۱۳۸۳ رسانه‌های فارسی و مردم و وبلاگ‌نویسان داخل و خارج بر علیه مجله نشنال جئوگرافی و انتقاد از سکوت مقامات رسمی، وارد عرصه شد و اقداماتی را انجام داد. از جمله پس از جلسات متعدد برای بررسی عوارض مثبت و منفی، سرانجام با این نام گذاری‌ها موافقت شد.

وسپس همان مطالب در جلسه کمیته یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی مطرح و همچنین در دومین همایش ملی ژئوماتیک ایران اردیبهشت ۱۳۸۲ در سخنرانی تحت عنوان” اسامی جغرافیایی باستانی میراث بشریت[۸] ارائه گردید و سپس در وب سایت پرشن گلف آنلاین نیز منعکس گردید[۹] و همچنین دراولین همایش بین‌المللی کارتوگرافی خلیج‌فارس قرن ۱۶–۱۸ در دانشگاه تهران دوم خرداد ۱۳۸۳ با حضور استادان برجسته ایرانی و خارجی جغرافیایی از جمله دکتر محمدحسن گنجی مورد بررسی قرار گرفت.[۲] مجدداً در اولین همایش یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی غرب آسیا در سازمان نقشه‌برداری کشور اردیبهشت ۱۳۸۳ به اطلاع مسئولین مربوطه رسیدو نامه‌هایی نیز به نهادهای مسئول از جمله شهرداری تهران برای نام‌گذاری یکی از اتوبان‌ها با نام خلیج‌فارس ارسال و با واحد اجتماعی آن در این رابطه دیدار و گفتگو شد.
بدنبال انتشار گزارش‌های اعتراضی نسبت به چاپ نقشه‌هایی با نام جعلی در داخل کشور، هئات وزیران در جلسه ۲۶ فروردین ۱۳۸۳ آیین‌نامه و مصوبه‌ای در ۶ بند برای ضرورت پاسداری و نظارت بر کاربرد درست نام خلیج‌فارس و هویت آن را تصویب کرد که دارای ۶ بند بود.
[۳]
درمرداد و شهریور ۱۳۸۳ پیشنهاد سه‌گانه به صورت آنلاین در وب سایت (پرشن گلف آنلاین) و از طریق ایمیل به رای‌گیری عمومی طرفداران نام خلیج‌فارس گذاشته شد اکثریت رای‌دهندگان به ترتیب به موارد زیر رای دادند:[۱۰]

نتیجه رای‌گیری در تاریخ ۱۰ شهریور ۱۳۸۳ به صورت آنلاین منتشر و سپس توسط شورای مدیران سازمان خلیج‌فارس طی نامه سوم بهمن ۱۳۸۳ رسماً برای رئیس‌جمهور وقت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و برای وزارت خارجه و نمایندگی ایران در نیویورک نمابر گردیدو بعدها در روزنامه شرق ۱۴ اسفند1383[۱۲] و وب سایت‌های مختلف منتشر شد. اصل موضوع نام‌گذاری بر اساس تعیین روز دقیق اخراج پرتغالی‌ها مورد موافقت مقامات مسئول قرار گرفت. سرانجام با پیگیری‌های متعدد، در تیر ماه ۱۳۸۴ خورشیدی شورای فرهنگ عمومی بر اساس نظر گروه تاریخ دانشگاه تهران، روز ۱۰ اردیبهشت را تاریخ دقیق اخراج پرتغال معرفی نمود. بنا بر این در شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست رئیس‌جمهور وقت و تمامی اعضا در تاریخ 22/4/1383.[۱۳] این روز تصویب و برای اجرا ابلاغ شد و به این ترتیب روز دهم اردیبهشت ماه که سالروز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز و خلیج‌فارس است و اخراج استعمار و برگشت حاکمیت کامل ایران بر خلیج‌فارس بود،[۱۴]
به نام روز ملی خلیج‌فارس نامگذاری و در تقویم خورشیدی ایران به ثبت رسید.
.[۱۵]
در پرونده خلیج‌فارس و صورتجلسه‌های موجود سال ۱۳۸۳ سه مکاتبه در ارتباط با نام‌گذاری روز ملی وجود دارد که به روئیت و حاشیه‌نویسی معاون رئیس‌جمهور، مدیران کل دفتر ریاست جمهوری و دفتر وزیر خارجه و مدیران کل خلیج‌فارس و حقوقی رسیده‌است:

۲۱ آوریل سال ۱۶۲۲ سپاه ایران به رهبری امام قلی خان فتح هرمز (۱۶۲۲) را با موفقیت انجام داد و جزیره را از بزرگترین امپراتور قرن باز پس گرفت و جایگاه خود را در جهان در فهرست ابرقدرت‌های قرن شانزدهم ثبت کرد. انگلیسی‌ها نیز ۴ کشتی خود را با خدمه فنی در اختیار ارتش امام قلی خان گذاشتند.

آلبوکرک (پرتغالی) اعتقاد داشت هرکشوری که سه نقطه مالاگا- عدن و هرمز را در اختیار داشته باشد بر تجارت دنیا حاکم خواهد بود. اهمیت هرمز| آنقدر بود که استعمارگران انگلیسی را نیز به طمع انداخته بود. به دلیل شکایت‌های ایرانیان گمبرون از بی‌ادبی‌های پرتغالی‌ها، سپاه ایران قصد تنبیه پرتغالی‌ها در خلیج‌فارس نمود و نه تنها جزیره هرمز را آزاد ساخت بلکه این مقدمه شد که پرتغالی‌ها تا مومباسا درکنیا عقب‌نشینی کنند؛ و این شکست، شکست‌های پی در پی پرتغال در شرق آفریقا را بدنبال داشت و با حمایت پادشاه‌هان ایران، امام مسقط موفق شد قلعه عظیم مومباسا را در جنگ خونینی که به جنگ صلیبی مومباسا معروف است را تصرف کند. ایران تا سال ۱۸۲۰ پرچمدار تمام خلیج‌فارس و دریای عمان و بحر فارس (مکران) شد. انگلیسی‌ها از شکست پرتغال خرسند بودند، به قدرت ایران اعتراف داشتند و ایران را تنها رقیب قدرتمند عثمانی‌ها می‌دانستند. درعهدنامه مجمل ۱۸۰۹ و عهدنامه مفصل ۱۸۱۲ حاکمیت ایران را بر کل خلیج‌فارس به رسمیت شناخت در حالیکه که انگلیس خود به عنوان ابرقدرت جهان ظهور می‌کرد.[۱۶]

از فتوحات (پیروزی‌هایی) که درین سنه (سال) مبارکه مطابق احدی و ثلثین و الف(۱۰۳۱ قمری) به نیروی اقبال قرین حال اولیاء دولت بیزوال گردید، فتح و تسخیر بلده هرموز است که بسعی امامقلیخان امیر الامرا فارس بوقوع پیوست… و در سال گذشته اشعاری شد (به شعر درآورده شد) که بنابر ظهور بی‌ادبی‌های فرنگیه پرتکالیه (پرتغالی‌ها) مقیم آنجا… امیر الامرا مذکور لشکر بتادیب (مجازات) ایشان فرستده خود نیز متعاقب رفت… در این وقت که فرنگیه پای از دایره ادب بیرون نهاده به اموری که بتحریر پیوست اقدام نمودند… جماعت انگلیسی را اخبار نموده ایشان نیز بر حسب وعده آماده خدمت شدند. القصه‌امام قلی خان شجاعت شعار با جنود قاهره فارس (سربازان پیروزمندپارس) متوجه آن صوب (سوی) گشته خود در بندر گمبرو که الیوم به بندر عباسی موسوم است اقامت کردند و افواج قاهره (سپاهیان پیروزمند) از دریا با کشتی‌ها و سفاین عبور نموده داخل جزیره هرمز شدند… القصه بعد از دو ماه و چند روز امتداد ایام محاصره و جنگ و جدال به نیروی دولت و اقبال که همواره قرین حال این دودمان والاست، قلعه رفیع بنیان هرموز که در متانت و حصانت شهره جهان و از کارنامه‌های نادره فرنگیان است، مسخر اولیای دولت ابد پیوند گردید… چون خبر فتح هرموز رسید، جناب خانی (امام قلی خان) مورد تحسین و آفرین شاه (عباس) و سپاه گردید و آن خبر بهجت اثر بر مبارزان قلعه گشای رکاب همایون مبارک و میمون آمده در همان روز قلعه قندهار نیز بتوفیق کردگار مفتوح گشت.. از هر طرف که چشم گشایی نشان فتح… وز هر طرف که گوش نهی مژده ظفر…[۱۷]

[۱۸]

دولت در سال ۱۳۸۳ سه مصوبه گذراند و بر اساس مصوبه دی /۲۷ دسامبر۲۰۰۴ وزارت ارشاد مسئول پیگیری مصوبات و برگزاری اولین فستیوال متنوع خلیج‌فارس شد. در ابتدای دوره ریاست جمهوری احمدی‌نژاد، از نمادها و مظاهر ایرانی گرایانه و از جمله نام خلیج‌فارس پرهیز می‌شد و چنانچه با تصدی آقای صفار هرندی به عنوان وزیر ارشاد وب سایت اولین فستیوال ملی خلیج فارس و مسابقه جهانی وبلاگ‌نویسی خلیج‌فارس ناگهان بسته شد. در وبسایت مسابقه فستیوال خلیج‌فارس ده‌ها وبلاگ‌نویس بر اساس در خواست وزارت ارشاد طرحها، کاریکاتورها و انیمیشن‌ها و مقاله‌ها (فروردین ۱۳۸۴) و راهکارهای پاسداری از میراث خلیج‌فارس را ارائه کردند و قرار بود طی مراسم تلویزیونی برندگان و برترین‌های این مسابقه ۳۰۰ سکه دریافت کنند. [۴] اما وب سایت این فستیوال بطور ناگهانی قبل از اعلام برندگان و اجرای مسابقه و بدون هیچ توضیحی، از سوی وزارت ارشاد حذف و مسابقه لغو شد.

.[۱۹]
گفته شده که ۳۰۰ سکه این مسابقه چند ماه بعد صرف سمینار و مسابقه کاریکاتور هلوکاست شده‌است.[۵]. ([۶] روزنامه شرق تیر ۱۳۸۴) در سخنان افرادی مانند آیت الله مصباح یزدی و سیدمرتضی آقاتهرانی بصراحت با این نام مخالفت شده‌است.[۲۰] نامبرده فقط تشابهه اسمی با نماینده تهران دارد.

اولین میزگرد رسمی گرامیداشت روز ملی خلیج‌فارس ۱۳۸۹ انجام شد.

تا ۵ سال پس از تصویب روز ملی خلیج‌فارس این روز که با خواسته و فشار آحاد جامعه تصویب شده بود با سکوت مقامات و نهادهای رسمی و وزارت فرهنگ و ارشاد روبرو بود تا اینکه مجدد صداری اعتراض مدافعان نام خلیج‌فارس بلند و رسا شد ۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۹ – برای اولین بار روز ملی خلیج‌فارس با پیگیری‌های مجدانه دکتر عجم و موافقت وزارت خارجه و مدیرکل دفتر مطالعات سیاسی بین‌المللی برگزار شد.

با وجود اینکه سال ۱۳۸۴ نام‌گذاری انجام گردید و در تقویم رسمی ثبت شده بود اما هیچ نهادی برای برگزاری روز ملی پیشقدم نمی‌شد و علاقه‌مندی نشان نمی‌داد. بطور مثال در سال ۱۳۸۵ هیچ مراسمی برگزار نشد.

تا اینکه با کوششهای دکتر عجم روز ۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۹ اولین مناسبت رسمی و دولتی برگزار شد و رسانه‌های گروههی بطور گسترده آن را پوشش دادند و این اطلاع‌رسانی خبرنگاران بود که در سال بعد مسابقه بین نهادها برای برگزاری این روز بالا گرفت. ۱۳۹۰ دانشگاه خلیج‌فارس بوشهر و استانداری بندرعباس نیز این روز را برگزار کردند.

از سال ۱۳۸۹ دولت ایران توجه قابل ملاحظه‌ای به این موضوعات نشان داد و در سال‌های اخیر، دولت و دیگر نهادهای حکومتی جمهوری اسلامی ایران تلاش کرده‌اند خود را نسبت به این موضوع حساس و متعهد نشان دهد. سال ۱۳۹۱ دو روز پیش از ” روز ملی خلیج‌فارس” در ایران برای اولین بار امامان جمعه شهرهای مختلف نیز در خطبه‌های خود از «اهمیت و حقانیت» این نام سخن گفتند و روز ملی خلیج‌فارس با حضور مقامات در شهرهای حاشیه خلیج‌فارس و با جشنواره‌های مختلف گرامی داشته شد.

دکتر عجم گفت نام خلیج‌فارس میراثی فرهنگی برای همه ملتها بخصوص مسلمانان است؛ و این نام برای ایرانی‌ها افتخار و میراث فرهنگی مضاعفی است. این روز را باید همانند روز نوروز در هر جا که هستیم برای پاسداری از هویت تاریخی و فرهنگی کشورمان گرامی بداریم.

[۷]

روز ملی خلیج‌فارس پس از تصویب سال ۱۳۸۴ در شورای عالی انقلاب فرهنگی و اواخر دوره محمد خاتمی، پس از ۴ سال بی‌توجهی، دولت احمدی‌نژاد متوجه اهمیت این روز شد و توسط سازمان میراث فرهنگی در سال ۱۳۸۹ این روز به عنوان میراث معنوی ثبت ملی نیز شد. ‏

اینکه به عنوان میراث ملموس یا میراث معنوی نام خلیج‌فارس ثبت یونسکو هم بشود یک پروژه مطالعاتی عمیقی می‌خواهد اما بعضی از نقشه‌ها و کتیبه‌های خلیج‌فارس را قطعاً به راحتی می‌توان در میراث معنوی جهانی ثبت کرد به‌طوری‌که همین الان یک کتاب مصری به نام مخطوطات ثبت میراث جهانی است که در آن نقشه جالب عربی با نام خلیج‌فارس ترسیم شده‌است‎. هم‌اکنون جنگل حرا و ژئوپارک قشم ثبت جهانی شده‌است. [۸]

در اواخر دوره دوم ریاست جمهوری احمدی‌نژاد توجه به روز ملی خلیج فارس بیشتر شد. اولین جشن‌ها و گردهم آیی‌ها در داخل و خارج برگزار شود. در دانشگاه دهلی و در خانه فرهنگ در سال ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ جشن بزرگی توسط دانشجویان ایرانی برگزار شد.
سال ۱۳۹۱ دو روز پیش از «روز ملی خلیج‌فارس» در ایران، برای اولین بار امامان جمعه شهرهای مختلف نیز در خطبه‌های خود، از «اهمیت و حقانیت» این نام سخن گفتند. از امامان جمعه تهران و شیراز تا شهرهای پلدختر، سوق و بردخون[۲۱]

و روز ملی خلیج‌فارس با حضور مقامات در شهرهای حاشیه خلیج‌فارس و با جشنواره‌های مختلف گرامی داشته شد. احمدی‌نژاد با سخنانی همچون «حقانیت نام خلیج‌فارس چون خورشید تابان است و تاریخ گواه‌است که جاعلان نام خلیج‌فارس هیچ تمدنی ندارند» تندترین حمایت‌ها را از نام خلیج‌فارس بروز داد.[۲۲]
حکام بعضی کشورهای عربی نیز نسبت به سفر احمدی‌نژاد به ابوموسی حساسیت نشان داده و الفاظ تند و تهدیدآمیز بکار بردند رئیس پلیس امارات ایران را به حمله نظامی تهدید کرد. مقامات نظامی ایران نیز متقابلاً پاسخ‌های تندی دادند در اینترنت هم جوانان ایرانی اقدام به مبارزه سایبری کرده و از جمله به فیسبوک ملک عبداله و سایت فدراسیون فوتبال امارات را با تصاویری از خلیج‌فارس تزئین کردند.[۲۳]

گروهی از مردم ایران و جهان همایش‌های مختلف تخصصی و غیرتخصصی با موضوع خلیج‌فارس برگزار کردند. برنامه بادبادک بازی[۲۴] هم از برنامه‌هایی بود که در کنار همایش‌های علمی و تخصصی برگزار می‌شد.

گروهی از مردم ایران و ایران‌دوستان سایر کشورهایجهان طی طومارها و نامه‌های مختلفی از رؤسای کشورها و موسسات و گردانندگان سایت‌هایی همچون گوگل ارث ادامه کاربردنام درست خلیج‌فارس را به جای هر نام دیگری مورد تأکید قرار داده‌اند. از جمله این تومارها و نامه‌ها، می‌توان به پتیشن معروف ۱۲۰ هزار امضایی آذر ۱۳۸۳ به مؤسسه نشنال جغرافی اشاره نمود همچنین نامه به باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا[۲۵] که نزدیک به ۱۵ هزار نفر آن را امضاء کردندو نامه به وزیر دفاع آمریکا و وزیر خارجه کانادا اشاره کرد. ترجمه فارسی نامه به باراک اوباما چنین است:[۲۶]
آقای رئیس‌جمهور، خلیج، خلیج‌فارس است.
داریوش بزرگ در ۲۵۰۰ سال پیش آن را خلیج پارس نامید.
هرودت (تاریخ‌نگار یونانی) آن را خلیج پارس نامید.
دانشمندان عرب، چینی، روسی، اسپانیایی… آن را خلیج‌فارس نامیده‌اند.
ریچارد فرای، استاد ممتاز دانشگاه هاروارد، آن را خلیج‌فارس می‌نامد.
سازمان ملل متحد آن را رسماً خلیج‌فارس می‌نامد.
همهٔ رؤسای جمهور دموکرات و جمهوری‌خواه آن را خلیج‌فارس نامیده‌اند.
شما نیز لطفاً آن را خلیج‌فارس بنامید!
با احترام
یکی دیگر از این نامه‌ها را هم یک میلیون جوان ایرانی به مدیر گوگل ارث نامه نوشتند تا از عبارت درست خلیج‌فارس به جای نام‌های دیگر استفاده کند.[۲۷]

تا اوایل دهه ۶۰ میلادی اثری از پسوند عربی برای خلیج فارس در هیچ رسانه ای وجود نداشت.

نوار سخنرانی‌های ناصر و جملات معروف اوویدیو در یوتیوب(العالم العربی من المحیط الاطلسی الی خلیج الفارسی) [۱۱]

امروزه رسانه های عربی نام تاریخی خلیج فارس را بکار نمی برند اما تعدادی از آنها گاهی از عبارت خلیج فارس استفاده می کنند از جمله شبکه الجزیره هم در زبان عربی و هم سایر زبانهای شبکه گاهی نقشه ها و یا نقل قولها را با همان تعبیر خلیج فارس بکار می برد آخرین مورد آن که بسیار واکنش مثبتی در ایران داشت همزمان با روز ملی خلیج فارس در تاریخ 10 اردیبهشت 1398 در برنامه سیناریوهات اتفاق افتاد و مجری در تمام مدت پس زمینه این برنامه مشهور را نام خلیج فارس به دو زبان فارسی و انگلیسی قرار داد.[۱۲]

[۲۵]

[۲۸]

روز ۱۰ اردیبهشت در ایران روز ملی خلیج‌فارس نام‌گذاری شده که سالروز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز و خلیج‌فارس است.

تا سال 1958 کاربر مستمر نام خلیج فارس در همه زبان های جهان به چالش کشیده نشده بود تا اینکه اتحادیه عرب از سال ۱۹۶۴ رسماً نام خلیج‌فارس رابرای عرب زبانان ممنوع کرد اما در ایران رسانه‌های گروهی تا سال ۱۳۸۱ در این مورد سکوت کردند و مطبوعات حاضر نبودند پژوهش‌های دفاع از نام خلیج‌فارس را چاپ کنند آنچه منتشر شد، یک جلد اطلس و دو جلد کتاب در تیراژ بسیار اندک بود که دایره کاربرد آن از چند کتابخانه و استاد دانشگاه فراتر نرفت. اما از سال ۱۳۸۱ با آمدن وب سایت و وبلاگ‌های فارسی رسانه‌های گروهی از انحصار خارج شد و وضعیت تغییر کرد و اولین وبلاگها و پژوهشها در دفاع از نام خلیج‌فارس منتشر شد موجی ایجاد شد که محافل رسمی مجبور به دنباله روی از این موج گردید.[۱][۲]

از ابتدای دهه ۱۳۷۰ که تلویزیون‌های ماهواره در کشور رایج شد بخش آگاه جامعه فرهنگی و کوشندگان مسائل اجتماعی و فرهنگی متوجه شدند که تلویزیون‌های خبری عربی و رسانه‌های گرهی کشورهای عربی حتی در بخش‌های غیر عربی و بخصوص انگلیسی تحریف نام خلیج‌فارس را بطور گسترده‌ای انجام می‌دهند. با توجه به حقانیت و کاربرد مستمر تاریخی این نام در همه زبانها و زمان‌ها و در جهت مقابله با تحریف گران و یادآوری اهمیت پاسداری از این نام کهن، طرفداران این میراث گران‌بها اقدامات خود را از سال ۱۳۸۰ در دفاع از آن یکپارچه‌تر و منسجم تر کردند و راهکارهای حفاظت از نام خلیج‌فارس را در جلسات و سمینارهای متعدد به اطلاع مقامات رساندند.

پس از تحریف نام خلیج‌فارس در اطلس مشهور جهانی به نام نشنال جئوگرافیک که از سال تأسیس ۱۸۸۸ همواره نام خلیج‌فارس را بکار برده برای اولین بار در نسخه جدید در آبان سال ۱۳۸۳ نام جدیدی را در کنار نام بین‌المللی خلیج‌فارس قرار داد. خشم و اعتراض عمومی در میان فعالان اجتماعی و فرهنگی داخل و خارج نسبت به این تحریف غیر علمی صورت گرفت و پس از ارسال هزاران ایمیل و نامه اعتراضی و یک طومار اینترنتی (پتیشن) با بیشتر از ۱۲۰ هزار امضاء به مؤسسه مذکور، مدیر مؤسسه مشهور آمریکایی ضمن عذرخواهی از ملت ایران، قول داد اشتباه خود را جبران کند.[۳]

این پیروزی نشان داد که با اتحاد می‌توان کارهای بزرگ کردو از تخریب و جعل هویت یک ملت بزرگ جلوگیری کرد. رسانه‌های گروهی عربی بطور بی‌سابقه‌ای خبر را بدون تفسیر اما بعضی با تمسخر و بعضی با نوعی تکریم نسبت به کار منعکس کردند قدس العربی به قلم عبدالباری عطوان مفسر مشهور جهان عرب نوشت:
روز ملي شدن خليج فارس

پس از این تحولات یکی از اقدامات دولت وقت، برای پاسداری از میراث فرهنگی و معنوی خلیج‌فارس موافقت با اضافه شدن روز ملی خلیج‌فارس به تقویم رسمی کشور بود.

نام‌گذاری روز ملی خلیج‌فارس یک روند چندین ساله داشت.
با توجه به بررسی اسناد در رابطه با نام‌گذاری روز خلیج‌فارس و مکاتبات پرونده مربوطه در ریاست جمهوری و ادارات سه‌گانه وزارت خارجه (حقوقی- خلیج‌فارس و اسناد) و به گواهی کمیته تخصصی نام‌نگاری و یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی ایران و همچنین کتاب اسناد نام خلیج‌فارس، میراثی کهن و جاودان و دکتر محمد عجم در مصاحبه ایرنا
.[۴]
و مصاحبه رادیو ایران با دو تن از پژوهشگران عضو کمیته خلیج‌فارس
.[۵]
دولت ایران، پس از مشاهده اراده قاطع عمومی جامعه و حرکت اعتراضی عمومی آبان ۱۳۸۳ رسانه‌های فارسی و مردم و وبلاگ‌نویسان داخل و خارج بر علیه مجله نشنال جئوگرافی و انتقاد از سکوت مقامات رسمی، وارد عرصه شد و اقداماتی را انجام داد. از جمله پس از جلسات متعدد برای بررسی عوارض مثبت و منفی، سرانجام با این نام گذاری‌ها موافقت شد.

وسپس همان مطالب در جلسه کمیته یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی مطرح و همچنین در دومین همایش ملی ژئوماتیک ایران اردیبهشت ۱۳۸۲ در سخنرانی تحت عنوان” اسامی جغرافیایی باستانی میراث بشریت[۸] ارائه گردید و سپس در وب سایت پرشن گلف آنلاین نیز منعکس گردید[۹] و همچنین دراولین همایش بین‌المللی کارتوگرافی خلیج‌فارس قرن ۱۶–۱۸ در دانشگاه تهران دوم خرداد ۱۳۸۳ با حضور استادان برجسته ایرانی و خارجی جغرافیایی از جمله دکتر محمدحسن گنجی مورد بررسی قرار گرفت.[۲] مجدداً در اولین همایش یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی غرب آسیا در سازمان نقشه‌برداری کشور اردیبهشت ۱۳۸۳ به اطلاع مسئولین مربوطه رسیدو نامه‌هایی نیز به نهادهای مسئول از جمله شهرداری تهران برای نام‌گذاری یکی از اتوبان‌ها با نام خلیج‌فارس ارسال و با واحد اجتماعی آن در این رابطه دیدار و گفتگو شد.
بدنبال انتشار گزارش‌های اعتراضی نسبت به چاپ نقشه‌هایی با نام جعلی در داخل کشور، هئات وزیران در جلسه ۲۶ فروردین ۱۳۸۳ آیین‌نامه و مصوبه‌ای در ۶ بند برای ضرورت پاسداری و نظارت بر کاربرد درست نام خلیج‌فارس و هویت آن را تصویب کرد که دارای ۶ بند بود.
[۳]
درمرداد و شهریور ۱۳۸۳ پیشنهاد سه‌گانه به صورت آنلاین در وب سایت (پرشن گلف آنلاین) و از طریق ایمیل به رای‌گیری عمومی طرفداران نام خلیج‌فارس گذاشته شد اکثریت رای‌دهندگان به ترتیب به موارد زیر رای دادند:[۱۰]

نتیجه رای‌گیری در تاریخ ۱۰ شهریور ۱۳۸۳ به صورت آنلاین منتشر و سپس توسط شورای مدیران سازمان خلیج‌فارس طی نامه سوم بهمن ۱۳۸۳ رسماً برای رئیس‌جمهور وقت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و برای وزارت خارجه و نمایندگی ایران در نیویورک نمابر گردیدو بعدها در روزنامه شرق ۱۴ اسفند1383[۱۲] و وب سایت‌های مختلف منتشر شد. اصل موضوع نام‌گذاری بر اساس تعیین روز دقیق اخراج پرتغالی‌ها مورد موافقت مقامات مسئول قرار گرفت. سرانجام با پیگیری‌های متعدد، در تیر ماه ۱۳۸۴ خورشیدی شورای فرهنگ عمومی بر اساس نظر گروه تاریخ دانشگاه تهران، روز ۱۰ اردیبهشت را تاریخ دقیق اخراج پرتغال معرفی نمود. بنا بر این در شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست رئیس‌جمهور وقت و تمامی اعضا در تاریخ 22/4/1383.[۱۳] این روز تصویب و برای اجرا ابلاغ شد و به این ترتیب روز دهم اردیبهشت ماه که سالروز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز و خلیج‌فارس است و اخراج استعمار و برگشت حاکمیت کامل ایران بر خلیج‌فارس بود،[۱۴]
به نام روز ملی خلیج‌فارس نامگذاری و در تقویم خورشیدی ایران به ثبت رسید.
.[۱۵]
در پرونده خلیج‌فارس و صورتجلسه‌های موجود سال ۱۳۸۳ سه مکاتبه در ارتباط با نام‌گذاری روز ملی وجود دارد که به روئیت و حاشیه‌نویسی معاون رئیس‌جمهور، مدیران کل دفتر ریاست جمهوری و دفتر وزیر خارجه و مدیران کل خلیج‌فارس و حقوقی رسیده‌است:

۲۱ آوریل سال ۱۶۲۲ سپاه ایران به رهبری امام قلی خان فتح هرمز (۱۶۲۲) را با موفقیت انجام داد و جزیره را از بزرگترین امپراتور قرن باز پس گرفت و جایگاه خود را در جهان در فهرست ابرقدرت‌های قرن شانزدهم ثبت کرد. انگلیسی‌ها نیز ۴ کشتی خود را با خدمه فنی در اختیار ارتش امام قلی خان گذاشتند.

آلبوکرک (پرتغالی) اعتقاد داشت هرکشوری که سه نقطه مالاگا- عدن و هرمز را در اختیار داشته باشد بر تجارت دنیا حاکم خواهد بود. اهمیت هرمز| آنقدر بود که استعمارگران انگلیسی را نیز به طمع انداخته بود. به دلیل شکایت‌های ایرانیان گمبرون از بی‌ادبی‌های پرتغالی‌ها، سپاه ایران قصد تنبیه پرتغالی‌ها در خلیج‌فارس نمود و نه تنها جزیره هرمز را آزاد ساخت بلکه این مقدمه شد که پرتغالی‌ها تا مومباسا درکنیا عقب‌نشینی کنند؛ و این شکست، شکست‌های پی در پی پرتغال در شرق آفریقا را بدنبال داشت و با حمایت پادشاه‌هان ایران، امام مسقط موفق شد قلعه عظیم مومباسا را در جنگ خونینی که به جنگ صلیبی مومباسا معروف است را تصرف کند. ایران تا سال ۱۸۲۰ پرچمدار تمام خلیج‌فارس و دریای عمان و بحر فارس (مکران) شد. انگلیسی‌ها از شکست پرتغال خرسند بودند، به قدرت ایران اعتراف داشتند و ایران را تنها رقیب قدرتمند عثمانی‌ها می‌دانستند. درعهدنامه مجمل ۱۸۰۹ و عهدنامه مفصل ۱۸۱۲ حاکمیت ایران را بر کل خلیج‌فارس به رسمیت شناخت در حالیکه که انگلیس خود به عنوان ابرقدرت جهان ظهور می‌کرد.[۱۶]

از فتوحات (پیروزی‌هایی) که درین سنه (سال) مبارکه مطابق احدی و ثلثین و الف(۱۰۳۱ قمری) به نیروی اقبال قرین حال اولیاء دولت بیزوال گردید، فتح و تسخیر بلده هرموز است که بسعی امامقلیخان امیر الامرا فارس بوقوع پیوست… و در سال گذشته اشعاری شد (به شعر درآورده شد) که بنابر ظهور بی‌ادبی‌های فرنگیه پرتکالیه (پرتغالی‌ها) مقیم آنجا… امیر الامرا مذکور لشکر بتادیب (مجازات) ایشان فرستده خود نیز متعاقب رفت… در این وقت که فرنگیه پای از دایره ادب بیرون نهاده به اموری که بتحریر پیوست اقدام نمودند… جماعت انگلیسی را اخبار نموده ایشان نیز بر حسب وعده آماده خدمت شدند. القصه‌امام قلی خان شجاعت شعار با جنود قاهره فارس (سربازان پیروزمندپارس) متوجه آن صوب (سوی) گشته خود در بندر گمبرو که الیوم به بندر عباسی موسوم است اقامت کردند و افواج قاهره (سپاهیان پیروزمند) از دریا با کشتی‌ها و سفاین عبور نموده داخل جزیره هرمز شدند… القصه بعد از دو ماه و چند روز امتداد ایام محاصره و جنگ و جدال به نیروی دولت و اقبال که همواره قرین حال این دودمان والاست، قلعه رفیع بنیان هرموز که در متانت و حصانت شهره جهان و از کارنامه‌های نادره فرنگیان است، مسخر اولیای دولت ابد پیوند گردید… چون خبر فتح هرموز رسید، جناب خانی (امام قلی خان) مورد تحسین و آفرین شاه (عباس) و سپاه گردید و آن خبر بهجت اثر بر مبارزان قلعه گشای رکاب همایون مبارک و میمون آمده در همان روز قلعه قندهار نیز بتوفیق کردگار مفتوح گشت.. از هر طرف که چشم گشایی نشان فتح… وز هر طرف که گوش نهی مژده ظفر…[۱۷]

[۱۸]

دولت در سال ۱۳۸۳ سه مصوبه گذراند و بر اساس مصوبه دی /۲۷ دسامبر۲۰۰۴ وزارت ارشاد مسئول پیگیری مصوبات و برگزاری اولین فستیوال متنوع خلیج‌فارس شد. در ابتدای دوره ریاست جمهوری احمدی‌نژاد، از نمادها و مظاهر ایرانی گرایانه و از جمله نام خلیج‌فارس پرهیز می‌شد و چنانچه با تصدی آقای صفار هرندی به عنوان وزیر ارشاد وب سایت اولین فستیوال ملی خلیج فارس و مسابقه جهانی وبلاگ‌نویسی خلیج‌فارس ناگهان بسته شد. در وبسایت مسابقه فستیوال خلیج‌فارس ده‌ها وبلاگ‌نویس بر اساس در خواست وزارت ارشاد طرحها، کاریکاتورها و انیمیشن‌ها و مقاله‌ها (فروردین ۱۳۸۴) و راهکارهای پاسداری از میراث خلیج‌فارس را ارائه کردند و قرار بود طی مراسم تلویزیونی برندگان و برترین‌های این مسابقه ۳۰۰ سکه دریافت کنند. [۴] اما وب سایت این فستیوال بطور ناگهانی قبل از اعلام برندگان و اجرای مسابقه و بدون هیچ توضیحی، از سوی وزارت ارشاد حذف و مسابقه لغو شد.

.[۱۹]
گفته شده که ۳۰۰ سکه این مسابقه چند ماه بعد صرف سمینار و مسابقه کاریکاتور هلوکاست شده‌است.[۵]. ([۶] روزنامه شرق تیر ۱۳۸۴) در سخنان افرادی مانند آیت الله مصباح یزدی و سیدمرتضی آقاتهرانی بصراحت با این نام مخالفت شده‌است.[۲۰] نامبرده فقط تشابهه اسمی با نماینده تهران دارد.

اولین میزگرد رسمی گرامیداشت روز ملی خلیج‌فارس ۱۳۸۹ انجام شد.

تا ۵ سال پس از تصویب روز ملی خلیج‌فارس این روز که با خواسته و فشار آحاد جامعه تصویب شده بود با سکوت مقامات و نهادهای رسمی و وزارت فرهنگ و ارشاد روبرو بود تا اینکه مجدد صداری اعتراض مدافعان نام خلیج‌فارس بلند و رسا شد ۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۹ – برای اولین بار روز ملی خلیج‌فارس با پیگیری‌های مجدانه دکتر عجم و موافقت وزارت خارجه و مدیرکل دفتر مطالعات سیاسی بین‌المللی برگزار شد.

با وجود اینکه سال ۱۳۸۴ نام‌گذاری انجام گردید و در تقویم رسمی ثبت شده بود اما هیچ نهادی برای برگزاری روز ملی پیشقدم نمی‌شد و علاقه‌مندی نشان نمی‌داد. بطور مثال در سال ۱۳۸۵ هیچ مراسمی برگزار نشد.

تا اینکه با کوششهای دکتر عجم روز ۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۹ اولین مناسبت رسمی و دولتی برگزار شد و رسانه‌های گروههی بطور گسترده آن را پوشش دادند و این اطلاع‌رسانی خبرنگاران بود که در سال بعد مسابقه بین نهادها برای برگزاری این روز بالا گرفت. ۱۳۹۰ دانشگاه خلیج‌فارس بوشهر و استانداری بندرعباس نیز این روز را برگزار کردند.

از سال ۱۳۸۹ دولت ایران توجه قابل ملاحظه‌ای به این موضوعات نشان داد و در سال‌های اخیر، دولت و دیگر نهادهای حکومتی جمهوری اسلامی ایران تلاش کرده‌اند خود را نسبت به این موضوع حساس و متعهد نشان دهد. سال ۱۳۹۱ دو روز پیش از ” روز ملی خلیج‌فارس” در ایران برای اولین بار امامان جمعه شهرهای مختلف نیز در خطبه‌های خود از «اهمیت و حقانیت» این نام سخن گفتند و روز ملی خلیج‌فارس با حضور مقامات در شهرهای حاشیه خلیج‌فارس و با جشنواره‌های مختلف گرامی داشته شد.

دکتر عجم گفت نام خلیج‌فارس میراثی فرهنگی برای همه ملتها بخصوص مسلمانان است؛ و این نام برای ایرانی‌ها افتخار و میراث فرهنگی مضاعفی است. این روز را باید همانند روز نوروز در هر جا که هستیم برای پاسداری از هویت تاریخی و فرهنگی کشورمان گرامی بداریم.

[۷]

روز ملی خلیج‌فارس پس از تصویب سال ۱۳۸۴ در شورای عالی انقلاب فرهنگی و اواخر دوره محمد خاتمی، پس از ۴ سال بی‌توجهی، دولت احمدی‌نژاد متوجه اهمیت این روز شد و توسط سازمان میراث فرهنگی در سال ۱۳۸۹ این روز به عنوان میراث معنوی ثبت ملی نیز شد. ‏

اینکه به عنوان میراث ملموس یا میراث معنوی نام خلیج‌فارس ثبت یونسکو هم بشود یک پروژه مطالعاتی عمیقی می‌خواهد اما بعضی از نقشه‌ها و کتیبه‌های خلیج‌فارس را قطعاً به راحتی می‌توان در میراث معنوی جهانی ثبت کرد به‌طوری‌که همین الان یک کتاب مصری به نام مخطوطات ثبت میراث جهانی است که در آن نقشه جالب عربی با نام خلیج‌فارس ترسیم شده‌است‎. هم‌اکنون جنگل حرا و ژئوپارک قشم ثبت جهانی شده‌است. [۸]

در اواخر دوره دوم ریاست جمهوری احمدی‌نژاد توجه به روز ملی خلیج فارس بیشتر شد. اولین جشن‌ها و گردهم آیی‌ها در داخل و خارج برگزار شود. در دانشگاه دهلی و در خانه فرهنگ در سال ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ جشن بزرگی توسط دانشجویان ایرانی برگزار شد.
سال ۱۳۹۱ دو روز پیش از «روز ملی خلیج‌فارس» در ایران، برای اولین بار امامان جمعه شهرهای مختلف نیز در خطبه‌های خود، از «اهمیت و حقانیت» این نام سخن گفتند. از امامان جمعه تهران و شیراز تا شهرهای پلدختر، سوق و بردخون[۲۱]

و روز ملی خلیج‌فارس با حضور مقامات در شهرهای حاشیه خلیج‌فارس و با جشنواره‌های مختلف گرامی داشته شد. احمدی‌نژاد با سخنانی همچون «حقانیت نام خلیج‌فارس چون خورشید تابان است و تاریخ گواه‌است که جاعلان نام خلیج‌فارس هیچ تمدنی ندارند» تندترین حمایت‌ها را از نام خلیج‌فارس بروز داد.[۲۲]
حکام بعضی کشورهای عربی نیز نسبت به سفر احمدی‌نژاد به ابوموسی حساسیت نشان داده و الفاظ تند و تهدیدآمیز بکار بردند رئیس پلیس امارات ایران را به حمله نظامی تهدید کرد. مقامات نظامی ایران نیز متقابلاً پاسخ‌های تندی دادند در اینترنت هم جوانان ایرانی اقدام به مبارزه سایبری کرده و از جمله به فیسبوک ملک عبداله و سایت فدراسیون فوتبال امارات را با تصاویری از خلیج‌فارس تزئین کردند.[۲۳]

گروهی از مردم ایران و جهان همایش‌های مختلف تخصصی و غیرتخصصی با موضوع خلیج‌فارس برگزار کردند. برنامه بادبادک بازی[۲۴] هم از برنامه‌هایی بود که در کنار همایش‌های علمی و تخصصی برگزار می‌شد.

گروهی از مردم ایران و ایران‌دوستان سایر کشورهایجهان طی طومارها و نامه‌های مختلفی از رؤسای کشورها و موسسات و گردانندگان سایت‌هایی همچون گوگل ارث ادامه کاربردنام درست خلیج‌فارس را به جای هر نام دیگری مورد تأکید قرار داده‌اند. از جمله این تومارها و نامه‌ها، می‌توان به پتیشن معروف ۱۲۰ هزار امضایی آذر ۱۳۸۳ به مؤسسه نشنال جغرافی اشاره نمود همچنین نامه به باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا[۲۵] که نزدیک به ۱۵ هزار نفر آن را امضاء کردندو نامه به وزیر دفاع آمریکا و وزیر خارجه کانادا اشاره کرد. ترجمه فارسی نامه به باراک اوباما چنین است:[۲۶]
آقای رئیس‌جمهور، خلیج، خلیج‌فارس است.
داریوش بزرگ در ۲۵۰۰ سال پیش آن را خلیج پارس نامید.
هرودت (تاریخ‌نگار یونانی) آن را خلیج پارس نامید.
دانشمندان عرب، چینی، روسی، اسپانیایی… آن را خلیج‌فارس نامیده‌اند.
ریچارد فرای، استاد ممتاز دانشگاه هاروارد، آن را خلیج‌فارس می‌نامد.
سازمان ملل متحد آن را رسماً خلیج‌فارس می‌نامد.
همهٔ رؤسای جمهور دموکرات و جمهوری‌خواه آن را خلیج‌فارس نامیده‌اند.
شما نیز لطفاً آن را خلیج‌فارس بنامید!
با احترام
یکی دیگر از این نامه‌ها را هم یک میلیون جوان ایرانی به مدیر گوگل ارث نامه نوشتند تا از عبارت درست خلیج‌فارس به جای نام‌های دیگر استفاده کند.[۲۷]

تا اوایل دهه ۶۰ میلادی اثری از پسوند عربی برای خلیج فارس در هیچ رسانه ای وجود نداشت.

نوار سخنرانی‌های ناصر و جملات معروف اوویدیو در یوتیوب(العالم العربی من المحیط الاطلسی الی خلیج الفارسی) [۱۱]

امروزه رسانه های عربی نام تاریخی خلیج فارس را بکار نمی برند اما تعدادی از آنها گاهی از عبارت خلیج فارس استفاده می کنند از جمله شبکه الجزیره هم در زبان عربی و هم سایر زبانهای شبکه گاهی نقشه ها و یا نقل قولها را با همان تعبیر خلیج فارس بکار می برد آخرین مورد آن که بسیار واکنش مثبتی در ایران داشت همزمان با روز ملی خلیج فارس در تاریخ 10 اردیبهشت 1398 در برنامه سیناریوهات اتفاق افتاد و مجری در تمام مدت پس زمینه این برنامه مشهور را نام خلیج فارس به دو زبان فارسی و انگلیسی قرار داد.[۱۲]

[۲۵]

[۲۸]

روز ۱۰ اردیبهشت در ایران روز ملی خلیج‌فارس نام‌گذاری شده که سالروز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز و خلیج‌فارس است.

تا سال 1958 کاربر مستمر نام خلیج فارس در همه زبان های جهان به چالش کشیده نشده بود تا اینکه اتحادیه عرب از سال ۱۹۶۴ رسماً نام خلیج‌فارس رابرای عرب زبانان ممنوع کرد اما در ایران رسانه‌های گروهی تا سال ۱۳۸۱ در این مورد سکوت کردند و مطبوعات حاضر نبودند پژوهش‌های دفاع از نام خلیج‌فارس را چاپ کنند آنچه منتشر شد، یک جلد اطلس و دو جلد کتاب در تیراژ بسیار اندک بود که دایره کاربرد آن از چند کتابخانه و استاد دانشگاه فراتر نرفت. اما از سال ۱۳۸۱ با آمدن وب سایت و وبلاگ‌های فارسی رسانه‌های گروهی از انحصار خارج شد و وضعیت تغییر کرد و اولین وبلاگها و پژوهشها در دفاع از نام خلیج‌فارس منتشر شد موجی ایجاد شد که محافل رسمی مجبور به دنباله روی از این موج گردید.[۱][۲]

از ابتدای دهه ۱۳۷۰ که تلویزیون‌های ماهواره در کشور رایج شد بخش آگاه جامعه فرهنگی و کوشندگان مسائل اجتماعی و فرهنگی متوجه شدند که تلویزیون‌های خبری عربی و رسانه‌های گرهی کشورهای عربی حتی در بخش‌های غیر عربی و بخصوص انگلیسی تحریف نام خلیج‌فارس را بطور گسترده‌ای انجام می‌دهند. با توجه به حقانیت و کاربرد مستمر تاریخی این نام در همه زبانها و زمان‌ها و در جهت مقابله با تحریف گران و یادآوری اهمیت پاسداری از این نام کهن، طرفداران این میراث گران‌بها اقدامات خود را از سال ۱۳۸۰ در دفاع از آن یکپارچه‌تر و منسجم تر کردند و راهکارهای حفاظت از نام خلیج‌فارس را در جلسات و سمینارهای متعدد به اطلاع مقامات رساندند.

پس از تحریف نام خلیج‌فارس در اطلس مشهور جهانی به نام نشنال جئوگرافیک که از سال تأسیس ۱۸۸۸ همواره نام خلیج‌فارس را بکار برده برای اولین بار در نسخه جدید در آبان سال ۱۳۸۳ نام جدیدی را در کنار نام بین‌المللی خلیج‌فارس قرار داد. خشم و اعتراض عمومی در میان فعالان اجتماعی و فرهنگی داخل و خارج نسبت به این تحریف غیر علمی صورت گرفت و پس از ارسال هزاران ایمیل و نامه اعتراضی و یک طومار اینترنتی (پتیشن) با بیشتر از ۱۲۰ هزار امضاء به مؤسسه مذکور، مدیر مؤسسه مشهور آمریکایی ضمن عذرخواهی از ملت ایران، قول داد اشتباه خود را جبران کند.[۳]

این پیروزی نشان داد که با اتحاد می‌توان کارهای بزرگ کردو از تخریب و جعل هویت یک ملت بزرگ جلوگیری کرد. رسانه‌های گروهی عربی بطور بی‌سابقه‌ای خبر را بدون تفسیر اما بعضی با تمسخر و بعضی با نوعی تکریم نسبت به کار منعکس کردند قدس العربی به قلم عبدالباری عطوان مفسر مشهور جهان عرب نوشت:
روز ملي شدن خليج فارس

پس از این تحولات یکی از اقدامات دولت وقت، برای پاسداری از میراث فرهنگی و معنوی خلیج‌فارس موافقت با اضافه شدن روز ملی خلیج‌فارس به تقویم رسمی کشور بود.

نام‌گذاری روز ملی خلیج‌فارس یک روند چندین ساله داشت.
با توجه به بررسی اسناد در رابطه با نام‌گذاری روز خلیج‌فارس و مکاتبات پرونده مربوطه در ریاست جمهوری و ادارات سه‌گانه وزارت خارجه (حقوقی- خلیج‌فارس و اسناد) و به گواهی کمیته تخصصی نام‌نگاری و یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی ایران و همچنین کتاب اسناد نام خلیج‌فارس، میراثی کهن و جاودان و دکتر محمد عجم در مصاحبه ایرنا
.[۴]
و مصاحبه رادیو ایران با دو تن از پژوهشگران عضو کمیته خلیج‌فارس
.[۵]
دولت ایران، پس از مشاهده اراده قاطع عمومی جامعه و حرکت اعتراضی عمومی آبان ۱۳۸۳ رسانه‌های فارسی و مردم و وبلاگ‌نویسان داخل و خارج بر علیه مجله نشنال جئوگرافی و انتقاد از سکوت مقامات رسمی، وارد عرصه شد و اقداماتی را انجام داد. از جمله پس از جلسات متعدد برای بررسی عوارض مثبت و منفی، سرانجام با این نام گذاری‌ها موافقت شد.

وسپس همان مطالب در جلسه کمیته یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی مطرح و همچنین در دومین همایش ملی ژئوماتیک ایران اردیبهشت ۱۳۸۲ در سخنرانی تحت عنوان” اسامی جغرافیایی باستانی میراث بشریت[۸] ارائه گردید و سپس در وب سایت پرشن گلف آنلاین نیز منعکس گردید[۹] و همچنین دراولین همایش بین‌المللی کارتوگرافی خلیج‌فارس قرن ۱۶–۱۸ در دانشگاه تهران دوم خرداد ۱۳۸۳ با حضور استادان برجسته ایرانی و خارجی جغرافیایی از جمله دکتر محمدحسن گنجی مورد بررسی قرار گرفت.[۲] مجدداً در اولین همایش یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی غرب آسیا در سازمان نقشه‌برداری کشور اردیبهشت ۱۳۸۳ به اطلاع مسئولین مربوطه رسیدو نامه‌هایی نیز به نهادهای مسئول از جمله شهرداری تهران برای نام‌گذاری یکی از اتوبان‌ها با نام خلیج‌فارس ارسال و با واحد اجتماعی آن در این رابطه دیدار و گفتگو شد.
بدنبال انتشار گزارش‌های اعتراضی نسبت به چاپ نقشه‌هایی با نام جعلی در داخل کشور، هئات وزیران در جلسه ۲۶ فروردین ۱۳۸۳ آیین‌نامه و مصوبه‌ای در ۶ بند برای ضرورت پاسداری و نظارت بر کاربرد درست نام خلیج‌فارس و هویت آن را تصویب کرد که دارای ۶ بند بود.
[۳]
درمرداد و شهریور ۱۳۸۳ پیشنهاد سه‌گانه به صورت آنلاین در وب سایت (پرشن گلف آنلاین) و از طریق ایمیل به رای‌گیری عمومی طرفداران نام خلیج‌فارس گذاشته شد اکثریت رای‌دهندگان به ترتیب به موارد زیر رای دادند:[۱۰]

نتیجه رای‌گیری در تاریخ ۱۰ شهریور ۱۳۸۳ به صورت آنلاین منتشر و سپس توسط شورای مدیران سازمان خلیج‌فارس طی نامه سوم بهمن ۱۳۸۳ رسماً برای رئیس‌جمهور وقت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و برای وزارت خارجه و نمایندگی ایران در نیویورک نمابر گردیدو بعدها در روزنامه شرق ۱۴ اسفند1383[۱۲] و وب سایت‌های مختلف منتشر شد. اصل موضوع نام‌گذاری بر اساس تعیین روز دقیق اخراج پرتغالی‌ها مورد موافقت مقامات مسئول قرار گرفت. سرانجام با پیگیری‌های متعدد، در تیر ماه ۱۳۸۴ خورشیدی شورای فرهنگ عمومی بر اساس نظر گروه تاریخ دانشگاه تهران، روز ۱۰ اردیبهشت را تاریخ دقیق اخراج پرتغال معرفی نمود. بنا بر این در شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست رئیس‌جمهور وقت و تمامی اعضا در تاریخ 22/4/1383.[۱۳] این روز تصویب و برای اجرا ابلاغ شد و به این ترتیب روز دهم اردیبهشت ماه که سالروز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز و خلیج‌فارس است و اخراج استعمار و برگشت حاکمیت کامل ایران بر خلیج‌فارس بود،[۱۴]
به نام روز ملی خلیج‌فارس نامگذاری و در تقویم خورشیدی ایران به ثبت رسید.
.[۱۵]
در پرونده خلیج‌فارس و صورتجلسه‌های موجود سال ۱۳۸۳ سه مکاتبه در ارتباط با نام‌گذاری روز ملی وجود دارد که به روئیت و حاشیه‌نویسی معاون رئیس‌جمهور، مدیران کل دفتر ریاست جمهوری و دفتر وزیر خارجه و مدیران کل خلیج‌فارس و حقوقی رسیده‌است:

۲۱ آوریل سال ۱۶۲۲ سپاه ایران به رهبری امام قلی خان فتح هرمز (۱۶۲۲) را با موفقیت انجام داد و جزیره را از بزرگترین امپراتور قرن باز پس گرفت و جایگاه خود را در جهان در فهرست ابرقدرت‌های قرن شانزدهم ثبت کرد. انگلیسی‌ها نیز ۴ کشتی خود را با خدمه فنی در اختیار ارتش امام قلی خان گذاشتند.

آلبوکرک (پرتغالی) اعتقاد داشت هرکشوری که سه نقطه مالاگا- عدن و هرمز را در اختیار داشته باشد بر تجارت دنیا حاکم خواهد بود. اهمیت هرمز| آنقدر بود که استعمارگران انگلیسی را نیز به طمع انداخته بود. به دلیل شکایت‌های ایرانیان گمبرون از بی‌ادبی‌های پرتغالی‌ها، سپاه ایران قصد تنبیه پرتغالی‌ها در خلیج‌فارس نمود و نه تنها جزیره هرمز را آزاد ساخت بلکه این مقدمه شد که پرتغالی‌ها تا مومباسا درکنیا عقب‌نشینی کنند؛ و این شکست، شکست‌های پی در پی پرتغال در شرق آفریقا را بدنبال داشت و با حمایت پادشاه‌هان ایران، امام مسقط موفق شد قلعه عظیم مومباسا را در جنگ خونینی که به جنگ صلیبی مومباسا معروف است را تصرف کند. ایران تا سال ۱۸۲۰ پرچمدار تمام خلیج‌فارس و دریای عمان و بحر فارس (مکران) شد. انگلیسی‌ها از شکست پرتغال خرسند بودند، به قدرت ایران اعتراف داشتند و ایران را تنها رقیب قدرتمند عثمانی‌ها می‌دانستند. درعهدنامه مجمل ۱۸۰۹ و عهدنامه مفصل ۱۸۱۲ حاکمیت ایران را بر کل خلیج‌فارس به رسمیت شناخت در حالیکه که انگلیس خود به عنوان ابرقدرت جهان ظهور می‌کرد.[۱۶]

از فتوحات (پیروزی‌هایی) که درین سنه (سال) مبارکه مطابق احدی و ثلثین و الف(۱۰۳۱ قمری) به نیروی اقبال قرین حال اولیاء دولت بیزوال گردید، فتح و تسخیر بلده هرموز است که بسعی امامقلیخان امیر الامرا فارس بوقوع پیوست… و در سال گذشته اشعاری شد (به شعر درآورده شد) که بنابر ظهور بی‌ادبی‌های فرنگیه پرتکالیه (پرتغالی‌ها) مقیم آنجا… امیر الامرا مذکور لشکر بتادیب (مجازات) ایشان فرستده خود نیز متعاقب رفت… در این وقت که فرنگیه پای از دایره ادب بیرون نهاده به اموری که بتحریر پیوست اقدام نمودند… جماعت انگلیسی را اخبار نموده ایشان نیز بر حسب وعده آماده خدمت شدند. القصه‌امام قلی خان شجاعت شعار با جنود قاهره فارس (سربازان پیروزمندپارس) متوجه آن صوب (سوی) گشته خود در بندر گمبرو که الیوم به بندر عباسی موسوم است اقامت کردند و افواج قاهره (سپاهیان پیروزمند) از دریا با کشتی‌ها و سفاین عبور نموده داخل جزیره هرمز شدند… القصه بعد از دو ماه و چند روز امتداد ایام محاصره و جنگ و جدال به نیروی دولت و اقبال که همواره قرین حال این دودمان والاست، قلعه رفیع بنیان هرموز که در متانت و حصانت شهره جهان و از کارنامه‌های نادره فرنگیان است، مسخر اولیای دولت ابد پیوند گردید… چون خبر فتح هرموز رسید، جناب خانی (امام قلی خان) مورد تحسین و آفرین شاه (عباس) و سپاه گردید و آن خبر بهجت اثر بر مبارزان قلعه گشای رکاب همایون مبارک و میمون آمده در همان روز قلعه قندهار نیز بتوفیق کردگار مفتوح گشت.. از هر طرف که چشم گشایی نشان فتح… وز هر طرف که گوش نهی مژده ظفر…[۱۷]

[۱۸]

دولت در سال ۱۳۸۳ سه مصوبه گذراند و بر اساس مصوبه دی /۲۷ دسامبر۲۰۰۴ وزارت ارشاد مسئول پیگیری مصوبات و برگزاری اولین فستیوال متنوع خلیج‌فارس شد. در ابتدای دوره ریاست جمهوری احمدی‌نژاد، از نمادها و مظاهر ایرانی گرایانه و از جمله نام خلیج‌فارس پرهیز می‌شد و چنانچه با تصدی آقای صفار هرندی به عنوان وزیر ارشاد وب سایت اولین فستیوال ملی خلیج فارس و مسابقه جهانی وبلاگ‌نویسی خلیج‌فارس ناگهان بسته شد. در وبسایت مسابقه فستیوال خلیج‌فارس ده‌ها وبلاگ‌نویس بر اساس در خواست وزارت ارشاد طرحها، کاریکاتورها و انیمیشن‌ها و مقاله‌ها (فروردین ۱۳۸۴) و راهکارهای پاسداری از میراث خلیج‌فارس را ارائه کردند و قرار بود طی مراسم تلویزیونی برندگان و برترین‌های این مسابقه ۳۰۰ سکه دریافت کنند. [۴] اما وب سایت این فستیوال بطور ناگهانی قبل از اعلام برندگان و اجرای مسابقه و بدون هیچ توضیحی، از سوی وزارت ارشاد حذف و مسابقه لغو شد.

.[۱۹]
گفته شده که ۳۰۰ سکه این مسابقه چند ماه بعد صرف سمینار و مسابقه کاریکاتور هلوکاست شده‌است.[۵]. ([۶] روزنامه شرق تیر ۱۳۸۴) در سخنان افرادی مانند آیت الله مصباح یزدی و سیدمرتضی آقاتهرانی بصراحت با این نام مخالفت شده‌است.[۲۰] نامبرده فقط تشابهه اسمی با نماینده تهران دارد.

اولین میزگرد رسمی گرامیداشت روز ملی خلیج‌فارس ۱۳۸۹ انجام شد.

تا ۵ سال پس از تصویب روز ملی خلیج‌فارس این روز که با خواسته و فشار آحاد جامعه تصویب شده بود با سکوت مقامات و نهادهای رسمی و وزارت فرهنگ و ارشاد روبرو بود تا اینکه مجدد صداری اعتراض مدافعان نام خلیج‌فارس بلند و رسا شد ۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۹ – برای اولین بار روز ملی خلیج‌فارس با پیگیری‌های مجدانه دکتر عجم و موافقت وزارت خارجه و مدیرکل دفتر مطالعات سیاسی بین‌المللی برگزار شد.

با وجود اینکه سال ۱۳۸۴ نام‌گذاری انجام گردید و در تقویم رسمی ثبت شده بود اما هیچ نهادی برای برگزاری روز ملی پیشقدم نمی‌شد و علاقه‌مندی نشان نمی‌داد. بطور مثال در سال ۱۳۸۵ هیچ مراسمی برگزار نشد.

تا اینکه با کوششهای دکتر عجم روز ۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۹ اولین مناسبت رسمی و دولتی برگزار شد و رسانه‌های گروههی بطور گسترده آن را پوشش دادند و این اطلاع‌رسانی خبرنگاران بود که در سال بعد مسابقه بین نهادها برای برگزاری این روز بالا گرفت. ۱۳۹۰ دانشگاه خلیج‌فارس بوشهر و استانداری بندرعباس نیز این روز را برگزار کردند.

از سال ۱۳۸۹ دولت ایران توجه قابل ملاحظه‌ای به این موضوعات نشان داد و در سال‌های اخیر، دولت و دیگر نهادهای حکومتی جمهوری اسلامی ایران تلاش کرده‌اند خود را نسبت به این موضوع حساس و متعهد نشان دهد. سال ۱۳۹۱ دو روز پیش از ” روز ملی خلیج‌فارس” در ایران برای اولین بار امامان جمعه شهرهای مختلف نیز در خطبه‌های خود از «اهمیت و حقانیت» این نام سخن گفتند و روز ملی خلیج‌فارس با حضور مقامات در شهرهای حاشیه خلیج‌فارس و با جشنواره‌های مختلف گرامی داشته شد.

دکتر عجم گفت نام خلیج‌فارس میراثی فرهنگی برای همه ملتها بخصوص مسلمانان است؛ و این نام برای ایرانی‌ها افتخار و میراث فرهنگی مضاعفی است. این روز را باید همانند روز نوروز در هر جا که هستیم برای پاسداری از هویت تاریخی و فرهنگی کشورمان گرامی بداریم.

[۷]

روز ملی خلیج‌فارس پس از تصویب سال ۱۳۸۴ در شورای عالی انقلاب فرهنگی و اواخر دوره محمد خاتمی، پس از ۴ سال بی‌توجهی، دولت احمدی‌نژاد متوجه اهمیت این روز شد و توسط سازمان میراث فرهنگی در سال ۱۳۸۹ این روز به عنوان میراث معنوی ثبت ملی نیز شد. ‏

اینکه به عنوان میراث ملموس یا میراث معنوی نام خلیج‌فارس ثبت یونسکو هم بشود یک پروژه مطالعاتی عمیقی می‌خواهد اما بعضی از نقشه‌ها و کتیبه‌های خلیج‌فارس را قطعاً به راحتی می‌توان در میراث معنوی جهانی ثبت کرد به‌طوری‌که همین الان یک کتاب مصری به نام مخطوطات ثبت میراث جهانی است که در آن نقشه جالب عربی با نام خلیج‌فارس ترسیم شده‌است‎. هم‌اکنون جنگل حرا و ژئوپارک قشم ثبت جهانی شده‌است. [۸]

در اواخر دوره دوم ریاست جمهوری احمدی‌نژاد توجه به روز ملی خلیج فارس بیشتر شد. اولین جشن‌ها و گردهم آیی‌ها در داخل و خارج برگزار شود. در دانشگاه دهلی و در خانه فرهنگ در سال ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ جشن بزرگی توسط دانشجویان ایرانی برگزار شد.
سال ۱۳۹۱ دو روز پیش از «روز ملی خلیج‌فارس» در ایران، برای اولین بار امامان جمعه شهرهای مختلف نیز در خطبه‌های خود، از «اهمیت و حقانیت» این نام سخن گفتند. از امامان جمعه تهران و شیراز تا شهرهای پلدختر، سوق و بردخون[۲۱]

و روز ملی خلیج‌فارس با حضور مقامات در شهرهای حاشیه خلیج‌فارس و با جشنواره‌های مختلف گرامی داشته شد. احمدی‌نژاد با سخنانی همچون «حقانیت نام خلیج‌فارس چون خورشید تابان است و تاریخ گواه‌است که جاعلان نام خلیج‌فارس هیچ تمدنی ندارند» تندترین حمایت‌ها را از نام خلیج‌فارس بروز داد.[۲۲]
حکام بعضی کشورهای عربی نیز نسبت به سفر احمدی‌نژاد به ابوموسی حساسیت نشان داده و الفاظ تند و تهدیدآمیز بکار بردند رئیس پلیس امارات ایران را به حمله نظامی تهدید کرد. مقامات نظامی ایران نیز متقابلاً پاسخ‌های تندی دادند در اینترنت هم جوانان ایرانی اقدام به مبارزه سایبری کرده و از جمله به فیسبوک ملک عبداله و سایت فدراسیون فوتبال امارات را با تصاویری از خلیج‌فارس تزئین کردند.[۲۳]

گروهی از مردم ایران و جهان همایش‌های مختلف تخصصی و غیرتخصصی با موضوع خلیج‌فارس برگزار کردند. برنامه بادبادک بازی[۲۴] هم از برنامه‌هایی بود که در کنار همایش‌های علمی و تخصصی برگزار می‌شد.

گروهی از مردم ایران و ایران‌دوستان سایر کشورهایجهان طی طومارها و نامه‌های مختلفی از رؤسای کشورها و موسسات و گردانندگان سایت‌هایی همچون گوگل ارث ادامه کاربردنام درست خلیج‌فارس را به جای هر نام دیگری مورد تأکید قرار داده‌اند. از جمله این تومارها و نامه‌ها، می‌توان به پتیشن معروف ۱۲۰ هزار امضایی آذر ۱۳۸۳ به مؤسسه نشنال جغرافی اشاره نمود همچنین نامه به باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا[۲۵] که نزدیک به ۱۵ هزار نفر آن را امضاء کردندو نامه به وزیر دفاع آمریکا و وزیر خارجه کانادا اشاره کرد. ترجمه فارسی نامه به باراک اوباما چنین است:[۲۶]
آقای رئیس‌جمهور، خلیج، خلیج‌فارس است.
داریوش بزرگ در ۲۵۰۰ سال پیش آن را خلیج پارس نامید.
هرودت (تاریخ‌نگار یونانی) آن را خلیج پارس نامید.
دانشمندان عرب، چینی، روسی، اسپانیایی… آن را خلیج‌فارس نامیده‌اند.
ریچارد فرای، استاد ممتاز دانشگاه هاروارد، آن را خلیج‌فارس می‌نامد.
سازمان ملل متحد آن را رسماً خلیج‌فارس می‌نامد.
همهٔ رؤسای جمهور دموکرات و جمهوری‌خواه آن را خلیج‌فارس نامیده‌اند.
شما نیز لطفاً آن را خلیج‌فارس بنامید!
با احترام
یکی دیگر از این نامه‌ها را هم یک میلیون جوان ایرانی به مدیر گوگل ارث نامه نوشتند تا از عبارت درست خلیج‌فارس به جای نام‌های دیگر استفاده کند.[۲۷]

تا اوایل دهه ۶۰ میلادی اثری از پسوند عربی برای خلیج فارس در هیچ رسانه ای وجود نداشت.

نوار سخنرانی‌های ناصر و جملات معروف اوویدیو در یوتیوب(العالم العربی من المحیط الاطلسی الی خلیج الفارسی) [۱۱]

امروزه رسانه های عربی نام تاریخی خلیج فارس را بکار نمی برند اما تعدادی از آنها گاهی از عبارت خلیج فارس استفاده می کنند از جمله شبکه الجزیره هم در زبان عربی و هم سایر زبانهای شبکه گاهی نقشه ها و یا نقل قولها را با همان تعبیر خلیج فارس بکار می برد آخرین مورد آن که بسیار واکنش مثبتی در ایران داشت همزمان با روز ملی خلیج فارس در تاریخ 10 اردیبهشت 1398 در برنامه سیناریوهات اتفاق افتاد و مجری در تمام مدت پس زمینه این برنامه مشهور را نام خلیج فارس به دو زبان فارسی و انگلیسی قرار داد.[۱۲]

[۲۵]

[۲۸]

روز ۱۰ اردیبهشت در ایران روز ملی خلیج‌فارس نام‌گذاری شده که سالروز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز و خلیج‌فارس است.

تا سال 1958 کاربر مستمر نام خلیج فارس در همه زبان های جهان به چالش کشیده نشده بود تا اینکه اتحادیه عرب از سال ۱۹۶۴ رسماً نام خلیج‌فارس رابرای عرب زبانان ممنوع کرد اما در ایران رسانه‌های گروهی تا سال ۱۳۸۱ در این مورد سکوت کردند و مطبوعات حاضر نبودند پژوهش‌های دفاع از نام خلیج‌فارس را چاپ کنند آنچه منتشر شد، یک جلد اطلس و دو جلد کتاب در تیراژ بسیار اندک بود که دایره کاربرد آن از چند کتابخانه و استاد دانشگاه فراتر نرفت. اما از سال ۱۳۸۱ با آمدن وب سایت و وبلاگ‌های فارسی رسانه‌های گروهی از انحصار خارج شد و وضعیت تغییر کرد و اولین وبلاگها و پژوهشها در دفاع از نام خلیج‌فارس منتشر شد موجی ایجاد شد که محافل رسمی مجبور به دنباله روی از این موج گردید.[۱][۲]

از ابتدای دهه ۱۳۷۰ که تلویزیون‌های ماهواره در کشور رایج شد بخش آگاه جامعه فرهنگی و کوشندگان مسائل اجتماعی و فرهنگی متوجه شدند که تلویزیون‌های خبری عربی و رسانه‌های گرهی کشورهای عربی حتی در بخش‌های غیر عربی و بخصوص انگلیسی تحریف نام خلیج‌فارس را بطور گسترده‌ای انجام می‌دهند. با توجه به حقانیت و کاربرد مستمر تاریخی این نام در همه زبانها و زمان‌ها و در جهت مقابله با تحریف گران و یادآوری اهمیت پاسداری از این نام کهن، طرفداران این میراث گران‌بها اقدامات خود را از سال ۱۳۸۰ در دفاع از آن یکپارچه‌تر و منسجم تر کردند و راهکارهای حفاظت از نام خلیج‌فارس را در جلسات و سمینارهای متعدد به اطلاع مقامات رساندند.

پس از تحریف نام خلیج‌فارس در اطلس مشهور جهانی به نام نشنال جئوگرافیک که از سال تأسیس ۱۸۸۸ همواره نام خلیج‌فارس را بکار برده برای اولین بار در نسخه جدید در آبان سال ۱۳۸۳ نام جدیدی را در کنار نام بین‌المللی خلیج‌فارس قرار داد. خشم و اعتراض عمومی در میان فعالان اجتماعی و فرهنگی داخل و خارج نسبت به این تحریف غیر علمی صورت گرفت و پس از ارسال هزاران ایمیل و نامه اعتراضی و یک طومار اینترنتی (پتیشن) با بیشتر از ۱۲۰ هزار امضاء به مؤسسه مذکور، مدیر مؤسسه مشهور آمریکایی ضمن عذرخواهی از ملت ایران، قول داد اشتباه خود را جبران کند.[۳]

این پیروزی نشان داد که با اتحاد می‌توان کارهای بزرگ کردو از تخریب و جعل هویت یک ملت بزرگ جلوگیری کرد. رسانه‌های گروهی عربی بطور بی‌سابقه‌ای خبر را بدون تفسیر اما بعضی با تمسخر و بعضی با نوعی تکریم نسبت به کار منعکس کردند قدس العربی به قلم عبدالباری عطوان مفسر مشهور جهان عرب نوشت:
روز ملي شدن خليج فارس

پس از این تحولات یکی از اقدامات دولت وقت، برای پاسداری از میراث فرهنگی و معنوی خلیج‌فارس موافقت با اضافه شدن روز ملی خلیج‌فارس به تقویم رسمی کشور بود.

نام‌گذاری روز ملی خلیج‌فارس یک روند چندین ساله داشت.
با توجه به بررسی اسناد در رابطه با نام‌گذاری روز خلیج‌فارس و مکاتبات پرونده مربوطه در ریاست جمهوری و ادارات سه‌گانه وزارت خارجه (حقوقی- خلیج‌فارس و اسناد) و به گواهی کمیته تخصصی نام‌نگاری و یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی ایران و همچنین کتاب اسناد نام خلیج‌فارس، میراثی کهن و جاودان و دکتر محمد عجم در مصاحبه ایرنا
.[۴]
و مصاحبه رادیو ایران با دو تن از پژوهشگران عضو کمیته خلیج‌فارس
.[۵]
دولت ایران، پس از مشاهده اراده قاطع عمومی جامعه و حرکت اعتراضی عمومی آبان ۱۳۸۳ رسانه‌های فارسی و مردم و وبلاگ‌نویسان داخل و خارج بر علیه مجله نشنال جئوگرافی و انتقاد از سکوت مقامات رسمی، وارد عرصه شد و اقداماتی را انجام داد. از جمله پس از جلسات متعدد برای بررسی عوارض مثبت و منفی، سرانجام با این نام گذاری‌ها موافقت شد.

وسپس همان مطالب در جلسه کمیته یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی مطرح و همچنین در دومین همایش ملی ژئوماتیک ایران اردیبهشت ۱۳۸۲ در سخنرانی تحت عنوان” اسامی جغرافیایی باستانی میراث بشریت[۸] ارائه گردید و سپس در وب سایت پرشن گلف آنلاین نیز منعکس گردید[۹] و همچنین دراولین همایش بین‌المللی کارتوگرافی خلیج‌فارس قرن ۱۶–۱۸ در دانشگاه تهران دوم خرداد ۱۳۸۳ با حضور استادان برجسته ایرانی و خارجی جغرافیایی از جمله دکتر محمدحسن گنجی مورد بررسی قرار گرفت.[۲] مجدداً در اولین همایش یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی غرب آسیا در سازمان نقشه‌برداری کشور اردیبهشت ۱۳۸۳ به اطلاع مسئولین مربوطه رسیدو نامه‌هایی نیز به نهادهای مسئول از جمله شهرداری تهران برای نام‌گذاری یکی از اتوبان‌ها با نام خلیج‌فارس ارسال و با واحد اجتماعی آن در این رابطه دیدار و گفتگو شد.
بدنبال انتشار گزارش‌های اعتراضی نسبت به چاپ نقشه‌هایی با نام جعلی در داخل کشور، هئات وزیران در جلسه ۲۶ فروردین ۱۳۸۳ آیین‌نامه و مصوبه‌ای در ۶ بند برای ضرورت پاسداری و نظارت بر کاربرد درست نام خلیج‌فارس و هویت آن را تصویب کرد که دارای ۶ بند بود.
[۳]
درمرداد و شهریور ۱۳۸۳ پیشنهاد سه‌گانه به صورت آنلاین در وب سایت (پرشن گلف آنلاین) و از طریق ایمیل به رای‌گیری عمومی طرفداران نام خلیج‌فارس گذاشته شد اکثریت رای‌دهندگان به ترتیب به موارد زیر رای دادند:[۱۰]

نتیجه رای‌گیری در تاریخ ۱۰ شهریور ۱۳۸۳ به صورت آنلاین منتشر و سپس توسط شورای مدیران سازمان خلیج‌فارس طی نامه سوم بهمن ۱۳۸۳ رسماً برای رئیس‌جمهور وقت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و برای وزارت خارجه و نمایندگی ایران در نیویورک نمابر گردیدو بعدها در روزنامه شرق ۱۴ اسفند1383[۱۲] و وب سایت‌های مختلف منتشر شد. اصل موضوع نام‌گذاری بر اساس تعیین روز دقیق اخراج پرتغالی‌ها مورد موافقت مقامات مسئول قرار گرفت. سرانجام با پیگیری‌های متعدد، در تیر ماه ۱۳۸۴ خورشیدی شورای فرهنگ عمومی بر اساس نظر گروه تاریخ دانشگاه تهران، روز ۱۰ اردیبهشت را تاریخ دقیق اخراج پرتغال معرفی نمود. بنا بر این در شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست رئیس‌جمهور وقت و تمامی اعضا در تاریخ 22/4/1383.[۱۳] این روز تصویب و برای اجرا ابلاغ شد و به این ترتیب روز دهم اردیبهشت ماه که سالروز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز و خلیج‌فارس است و اخراج استعمار و برگشت حاکمیت کامل ایران بر خلیج‌فارس بود،[۱۴]
به نام روز ملی خلیج‌فارس نامگذاری و در تقویم خورشیدی ایران به ثبت رسید.
.[۱۵]
در پرونده خلیج‌فارس و صورتجلسه‌های موجود سال ۱۳۸۳ سه مکاتبه در ارتباط با نام‌گذاری روز ملی وجود دارد که به روئیت و حاشیه‌نویسی معاون رئیس‌جمهور، مدیران کل دفتر ریاست جمهوری و دفتر وزیر خارجه و مدیران کل خلیج‌فارس و حقوقی رسیده‌است:

۲۱ آوریل سال ۱۶۲۲ سپاه ایران به رهبری امام قلی خان فتح هرمز (۱۶۲۲) را با موفقیت انجام داد و جزیره را از بزرگترین امپراتور قرن باز پس گرفت و جایگاه خود را در جهان در فهرست ابرقدرت‌های قرن شانزدهم ثبت کرد. انگلیسی‌ها نیز ۴ کشتی خود را با خدمه فنی در اختیار ارتش امام قلی خان گذاشتند.

آلبوکرک (پرتغالی) اعتقاد داشت هرکشوری که سه نقطه مالاگا- عدن و هرمز را در اختیار داشته باشد بر تجارت دنیا حاکم خواهد بود. اهمیت هرمز| آنقدر بود که استعمارگران انگلیسی را نیز به طمع انداخته بود. به دلیل شکایت‌های ایرانیان گمبرون از بی‌ادبی‌های پرتغالی‌ها، سپاه ایران قصد تنبیه پرتغالی‌ها در خلیج‌فارس نمود و نه تنها جزیره هرمز را آزاد ساخت بلکه این مقدمه شد که پرتغالی‌ها تا مومباسا درکنیا عقب‌نشینی کنند؛ و این شکست، شکست‌های پی در پی پرتغال در شرق آفریقا را بدنبال داشت و با حمایت پادشاه‌هان ایران، امام مسقط موفق شد قلعه عظیم مومباسا را در جنگ خونینی که به جنگ صلیبی مومباسا معروف است را تصرف کند. ایران تا سال ۱۸۲۰ پرچمدار تمام خلیج‌فارس و دریای عمان و بحر فارس (مکران) شد. انگلیسی‌ها از شکست پرتغال خرسند بودند، به قدرت ایران اعتراف داشتند و ایران را تنها رقیب قدرتمند عثمانی‌ها می‌دانستند. درعهدنامه مجمل ۱۸۰۹ و عهدنامه مفصل ۱۸۱۲ حاکمیت ایران را بر کل خلیج‌فارس به رسمیت شناخت در حالیکه که انگلیس خود به عنوان ابرقدرت جهان ظهور می‌کرد.[۱۶]

از فتوحات (پیروزی‌هایی) که درین سنه (سال) مبارکه مطابق احدی و ثلثین و الف(۱۰۳۱ قمری) به نیروی اقبال قرین حال اولیاء دولت بیزوال گردید، فتح و تسخیر بلده هرموز است که بسعی امامقلیخان امیر الامرا فارس بوقوع پیوست… و در سال گذشته اشعاری شد (به شعر درآورده شد) که بنابر ظهور بی‌ادبی‌های فرنگیه پرتکالیه (پرتغالی‌ها) مقیم آنجا… امیر الامرا مذکور لشکر بتادیب (مجازات) ایشان فرستده خود نیز متعاقب رفت… در این وقت که فرنگیه پای از دایره ادب بیرون نهاده به اموری که بتحریر پیوست اقدام نمودند… جماعت انگلیسی را اخبار نموده ایشان نیز بر حسب وعده آماده خدمت شدند. القصه‌امام قلی خان شجاعت شعار با جنود قاهره فارس (سربازان پیروزمندپارس) متوجه آن صوب (سوی) گشته خود در بندر گمبرو که الیوم به بندر عباسی موسوم است اقامت کردند و افواج قاهره (سپاهیان پیروزمند) از دریا با کشتی‌ها و سفاین عبور نموده داخل جزیره هرمز شدند… القصه بعد از دو ماه و چند روز امتداد ایام محاصره و جنگ و جدال به نیروی دولت و اقبال که همواره قرین حال این دودمان والاست، قلعه رفیع بنیان هرموز که در متانت و حصانت شهره جهان و از کارنامه‌های نادره فرنگیان است، مسخر اولیای دولت ابد پیوند گردید… چون خبر فتح هرموز رسید، جناب خانی (امام قلی خان) مورد تحسین و آفرین شاه (عباس) و سپاه گردید و آن خبر بهجت اثر بر مبارزان قلعه گشای رکاب همایون مبارک و میمون آمده در همان روز قلعه قندهار نیز بتوفیق کردگار مفتوح گشت.. از هر طرف که چشم گشایی نشان فتح… وز هر طرف که گوش نهی مژده ظفر…[۱۷]

[۱۸]

دولت در سال ۱۳۸۳ سه مصوبه گذراند و بر اساس مصوبه دی /۲۷ دسامبر۲۰۰۴ وزارت ارشاد مسئول پیگیری مصوبات و برگزاری اولین فستیوال متنوع خلیج‌فارس شد. در ابتدای دوره ریاست جمهوری احمدی‌نژاد، از نمادها و مظاهر ایرانی گرایانه و از جمله نام خلیج‌فارس پرهیز می‌شد و چنانچه با تصدی آقای صفار هرندی به عنوان وزیر ارشاد وب سایت اولین فستیوال ملی خلیج فارس و مسابقه جهانی وبلاگ‌نویسی خلیج‌فارس ناگهان بسته شد. در وبسایت مسابقه فستیوال خلیج‌فارس ده‌ها وبلاگ‌نویس بر اساس در خواست وزارت ارشاد طرحها، کاریکاتورها و انیمیشن‌ها و مقاله‌ها (فروردین ۱۳۸۴) و راهکارهای پاسداری از میراث خلیج‌فارس را ارائه کردند و قرار بود طی مراسم تلویزیونی برندگان و برترین‌های این مسابقه ۳۰۰ سکه دریافت کنند. [۴] اما وب سایت این فستیوال بطور ناگهانی قبل از اعلام برندگان و اجرای مسابقه و بدون هیچ توضیحی، از سوی وزارت ارشاد حذف و مسابقه لغو شد.

.[۱۹]
گفته شده که ۳۰۰ سکه این مسابقه چند ماه بعد صرف سمینار و مسابقه کاریکاتور هلوکاست شده‌است.[۵]. ([۶] روزنامه شرق تیر ۱۳۸۴) در سخنان افرادی مانند آیت الله مصباح یزدی و سیدمرتضی آقاتهرانی بصراحت با این نام مخالفت شده‌است.[۲۰] نامبرده فقط تشابهه اسمی با نماینده تهران دارد.

اولین میزگرد رسمی گرامیداشت روز ملی خلیج‌فارس ۱۳۸۹ انجام شد.

تا ۵ سال پس از تصویب روز ملی خلیج‌فارس این روز که با خواسته و فشار آحاد جامعه تصویب شده بود با سکوت مقامات و نهادهای رسمی و وزارت فرهنگ و ارشاد روبرو بود تا اینکه مجدد صداری اعتراض مدافعان نام خلیج‌فارس بلند و رسا شد ۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۹ – برای اولین بار روز ملی خلیج‌فارس با پیگیری‌های مجدانه دکتر عجم و موافقت وزارت خارجه و مدیرکل دفتر مطالعات سیاسی بین‌المللی برگزار شد.

با وجود اینکه سال ۱۳۸۴ نام‌گذاری انجام گردید و در تقویم رسمی ثبت شده بود اما هیچ نهادی برای برگزاری روز ملی پیشقدم نمی‌شد و علاقه‌مندی نشان نمی‌داد. بطور مثال در سال ۱۳۸۵ هیچ مراسمی برگزار نشد.

تا اینکه با کوششهای دکتر عجم روز ۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۹ اولین مناسبت رسمی و دولتی برگزار شد و رسانه‌های گروههی بطور گسترده آن را پوشش دادند و این اطلاع‌رسانی خبرنگاران بود که در سال بعد مسابقه بین نهادها برای برگزاری این روز بالا گرفت. ۱۳۹۰ دانشگاه خلیج‌فارس بوشهر و استانداری بندرعباس نیز این روز را برگزار کردند.

از سال ۱۳۸۹ دولت ایران توجه قابل ملاحظه‌ای به این موضوعات نشان داد و در سال‌های اخیر، دولت و دیگر نهادهای حکومتی جمهوری اسلامی ایران تلاش کرده‌اند خود را نسبت به این موضوع حساس و متعهد نشان دهد. سال ۱۳۹۱ دو روز پیش از ” روز ملی خلیج‌فارس” در ایران برای اولین بار امامان جمعه شهرهای مختلف نیز در خطبه‌های خود از «اهمیت و حقانیت» این نام سخن گفتند و روز ملی خلیج‌فارس با حضور مقامات در شهرهای حاشیه خلیج‌فارس و با جشنواره‌های مختلف گرامی داشته شد.

دکتر عجم گفت نام خلیج‌فارس میراثی فرهنگی برای همه ملتها بخصوص مسلمانان است؛ و این نام برای ایرانی‌ها افتخار و میراث فرهنگی مضاعفی است. این روز را باید همانند روز نوروز در هر جا که هستیم برای پاسداری از هویت تاریخی و فرهنگی کشورمان گرامی بداریم.

[۷]

روز ملی خلیج‌فارس پس از تصویب سال ۱۳۸۴ در شورای عالی انقلاب فرهنگی و اواخر دوره محمد خاتمی، پس از ۴ سال بی‌توجهی، دولت احمدی‌نژاد متوجه اهمیت این روز شد و توسط سازمان میراث فرهنگی در سال ۱۳۸۹ این روز به عنوان میراث معنوی ثبت ملی نیز شد. ‏

اینکه به عنوان میراث ملموس یا میراث معنوی نام خلیج‌فارس ثبت یونسکو هم بشود یک پروژه مطالعاتی عمیقی می‌خواهد اما بعضی از نقشه‌ها و کتیبه‌های خلیج‌فارس را قطعاً به راحتی می‌توان در میراث معنوی جهانی ثبت کرد به‌طوری‌که همین الان یک کتاب مصری به نام مخطوطات ثبت میراث جهانی است که در آن نقشه جالب عربی با نام خلیج‌فارس ترسیم شده‌است‎. هم‌اکنون جنگل حرا و ژئوپارک قشم ثبت جهانی شده‌است. [۸]

در اواخر دوره دوم ریاست جمهوری احمدی‌نژاد توجه به روز ملی خلیج فارس بیشتر شد. اولین جشن‌ها و گردهم آیی‌ها در داخل و خارج برگزار شود. در دانشگاه دهلی و در خانه فرهنگ در سال ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ جشن بزرگی توسط دانشجویان ایرانی برگزار شد.
سال ۱۳۹۱ دو روز پیش از «روز ملی خلیج‌فارس» در ایران، برای اولین بار امامان جمعه شهرهای مختلف نیز در خطبه‌های خود، از «اهمیت و حقانیت» این نام سخن گفتند. از امامان جمعه تهران و شیراز تا شهرهای پلدختر، سوق و بردخون[۲۱]

و روز ملی خلیج‌فارس با حضور مقامات در شهرهای حاشیه خلیج‌فارس و با جشنواره‌های مختلف گرامی داشته شد. احمدی‌نژاد با سخنانی همچون «حقانیت نام خلیج‌فارس چون خورشید تابان است و تاریخ گواه‌است که جاعلان نام خلیج‌فارس هیچ تمدنی ندارند» تندترین حمایت‌ها را از نام خلیج‌فارس بروز داد.[۲۲]
حکام بعضی کشورهای عربی نیز نسبت به سفر احمدی‌نژاد به ابوموسی حساسیت نشان داده و الفاظ تند و تهدیدآمیز بکار بردند رئیس پلیس امارات ایران را به حمله نظامی تهدید کرد. مقامات نظامی ایران نیز متقابلاً پاسخ‌های تندی دادند در اینترنت هم جوانان ایرانی اقدام به مبارزه سایبری کرده و از جمله به فیسبوک ملک عبداله و سایت فدراسیون فوتبال امارات را با تصاویری از خلیج‌فارس تزئین کردند.[۲۳]

گروهی از مردم ایران و جهان همایش‌های مختلف تخصصی و غیرتخصصی با موضوع خلیج‌فارس برگزار کردند. برنامه بادبادک بازی[۲۴] هم از برنامه‌هایی بود که در کنار همایش‌های علمی و تخصصی برگزار می‌شد.

گروهی از مردم ایران و ایران‌دوستان سایر کشورهایجهان طی طومارها و نامه‌های مختلفی از رؤسای کشورها و موسسات و گردانندگان سایت‌هایی همچون گوگل ارث ادامه کاربردنام درست خلیج‌فارس را به جای هر نام دیگری مورد تأکید قرار داده‌اند. از جمله این تومارها و نامه‌ها، می‌توان به پتیشن معروف ۱۲۰ هزار امضایی آذر ۱۳۸۳ به مؤسسه نشنال جغرافی اشاره نمود همچنین نامه به باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا[۲۵] که نزدیک به ۱۵ هزار نفر آن را امضاء کردندو نامه به وزیر دفاع آمریکا و وزیر خارجه کانادا اشاره کرد. ترجمه فارسی نامه به باراک اوباما چنین است:[۲۶]
آقای رئیس‌جمهور، خلیج، خلیج‌فارس است.
داریوش بزرگ در ۲۵۰۰ سال پیش آن را خلیج پارس نامید.
هرودت (تاریخ‌نگار یونانی) آن را خلیج پارس نامید.
دانشمندان عرب، چینی، روسی، اسپانیایی… آن را خلیج‌فارس نامیده‌اند.
ریچارد فرای، استاد ممتاز دانشگاه هاروارد، آن را خلیج‌فارس می‌نامد.
سازمان ملل متحد آن را رسماً خلیج‌فارس می‌نامد.
همهٔ رؤسای جمهور دموکرات و جمهوری‌خواه آن را خلیج‌فارس نامیده‌اند.
شما نیز لطفاً آن را خلیج‌فارس بنامید!
با احترام
یکی دیگر از این نامه‌ها را هم یک میلیون جوان ایرانی به مدیر گوگل ارث نامه نوشتند تا از عبارت درست خلیج‌فارس به جای نام‌های دیگر استفاده کند.[۲۷]

تا اوایل دهه ۶۰ میلادی اثری از پسوند عربی برای خلیج فارس در هیچ رسانه ای وجود نداشت.

نوار سخنرانی‌های ناصر و جملات معروف اوویدیو در یوتیوب(العالم العربی من المحیط الاطلسی الی خلیج الفارسی) [۱۱]

امروزه رسانه های عربی نام تاریخی خلیج فارس را بکار نمی برند اما تعدادی از آنها گاهی از عبارت خلیج فارس استفاده می کنند از جمله شبکه الجزیره هم در زبان عربی و هم سایر زبانهای شبکه گاهی نقشه ها و یا نقل قولها را با همان تعبیر خلیج فارس بکار می برد آخرین مورد آن که بسیار واکنش مثبتی در ایران داشت همزمان با روز ملی خلیج فارس در تاریخ 10 اردیبهشت 1398 در برنامه سیناریوهات اتفاق افتاد و مجری در تمام مدت پس زمینه این برنامه مشهور را نام خلیج فارس به دو زبان فارسی و انگلیسی قرار داد.[۱۲]

[۲۵]

[۲۸]

چو ایران نباشد تن من مباد

بدین بوم و بر زنده یک تن مباد

در ایران روز 10 اردیبهشت روز ملی خلیج فارس نام گذاری شده که سالروز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز و خلیج فارس است.

امروز در تاریخ ایران روز مهمی است. شاه عباس صفوی با کمک انگلیسی‌ها در این روز در سال 1621 میلادی توانست هرمز را از چنگ پرتقالی ها درآورد، تا همیشه به خاطر این اقدامش از او به نیکی یاد شود.

اما این روز در سال‌های اخیر شرایط دیگری پیدا کرده است. وجه اهمیت تاریخی این روز تحت شعاع تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی و دولت ایران قرار گرفته است. تصمیم که 10اردیبهشت را به روز ملی خلیج فارس بدل کرده است.روز ملي شدن خليج فارس

معمولا روزهای ملی براساس اهمیت یک مکان انتخاب نمی شوند. در تقویم ایران روزهای ملی همچون روز ملی حمل و نقل، روز ملی مقاومت و ایثار، روز ملی شعر و ادب، روز ملی یوز پلنگ، روز ملی انرژی هسته‌ای را می‌توان یافت اما روز ملی اصفهان، شیراز، خزر، دریاچه ارومیه و.. را نمی‌توان یافت. پس بر چه اساسی امروز روز ملی خلیج فارس نامگذاری شده است؟

محمود احمدی نژاد در یکی از اظهاراتش درباره ی روز ملی خلیج فارس گفته است: «برخی خیال می‌کنند اعلام این روز به نام خلیج فارس دعوا بر سر یک نام یا یک عکس‌العمل می‌باشد، درحالی که چنین نیست. ثبت یک روز به نام روزملی خلیج فارس یک غبار روبی و یک یادآوری است.»

این اظهارات نشان می‌دهد جنجال برسر نام خلیج فارس دلیل انتخاب این روز به عنوان روز ملی خلیج فارس بوده است. جنجالی که بارها و بارها در رسانه ها و از سوی سیاسیون عرب زبان مطرح می‌شود.

اماراتی‌ها، کویتی‌ها و عربستانی‌ها از غافله سالاران این جریان هستند، آن‌ها به دلایل سیاسی برای مقابله با ایران و به رخ کشیدن اختلافاتشان بر سر جزایره سه گانه از نام مجعول خلیج (ع ر ب ی) استفاده می‌کنند.جریانی که البته ریشه در سال‌ها پیش دارد. در دهه 1330 خورشیدی به تحریک انگلیسی‌ها کشورهای عربی این نام جعلی را برای خلیج فارس انتخاب کردند. البته این نامگذاری ابتدا به گونه ای دیگر صورت گرفت اما چون با اقبال مواجه نشد تغییر پیدا کرد.دولت انگلیس در سال 1219 خورشیدی، نام دریای بریتانیا را برای خلیج فارس به کار بردند اما این نام پذیرشی نیافت و آن را رها نمودند.

پس از ملی شدن نفت ایران و خلع ید از شرکتهای انگلیسی و قطع روابط ایران و انگلیس ابتدا نماینده سیاسی انگلیسی مقیم بحرین از سال 1329 (1950 م.) عبارت ساحل عربی را برای منطقهٔ جغرافیایی بخش جنوبی خلیج فارس که متعلق به عرب‌های تحت‌الحمایه انگلیس بود مرسوم ساخت و سپس به مرور کلمه خلیج عربی را جایگزین آن ساخت و سپس این نام را به کل خلیج فارس تعمیم داد.

این در حالی است که تا اوایل دهه 1960 درباره نام خلیج فارس هیچ گونه بحث و جدلی در میان نبوده است و در تمام منابع اروپایی و آسیایی و امریکایی، دانشنامه‌ها و نقشه های جغرافیایی این کشورها نام از خلیج فارس درتمام زبان ها به همین نام یاد شده است.

اصطلاح «خلیج ع رب ی» برای نخستین بار در دوره تحت قیمومت شیخ نشین‌های خلیج فارس توسط کارگزاران انگلیس و بطور ویژه از طرف یکی از نمایندگان سیاسی انگلیس مقیم در خلیج فارس به نام رودریک اوون در کتابی به نام حبابهای طلایی در خلیج ع رب ی در سال 1958 نوشت که «من در تمام کتب و نقشه‌های جغرافیایی نامی غیر از خلیج فارس ندیده بودم ولی در چند سال اقامت در سواحل خلیج فارس(بحرین) متوجه شدم که ساکنان ساحل عرب هستند بنابر این ادب حکم می‌کند که این خلیج را ع رب ی بنامیم».

اما دلایل عرب های آن طرف خلیج فارس نیز برای این نامگذاری در نوع جالب توجه است آن ها هیچ توجهی به پیشینه تاریخی این منطقه ندارند و تمام تحلیلشان مبتنی بر این مسئله است که ساکنان سواحل خلیج فارس عموما عرب زبان هستند. برخی از این تحلیل ها نیز بر عدم تبعیت سواحل از دولت ایران اتکا دارد.

البته باید انصاف را هم رعایت کرد، تمام اعراب این نام را برای خلیج فارس نمی پسندند، بسیاری از متفکران و روشنفکران دنیای عرب مخصوصا اعراب شمال آفریقا معتقد بر اصالت نام خلیج فارس هستند.

در کشورهای عربی شمال آفریقا حتی نویسندگانی هستند که در دفاع از نام خلیج فارس مطالبی منتشر کرده و هم زبانان خود را که در جهت تغییر این نام تاریخی سرمایه گذاری می کنند بشدت سرزنش کرده اند. اما اعراب حاشیه خلیج فارس به دلایل سیاسی نام خلیج فارس را به یک بهانه تبدیل کرده اند تا به مقابله رسانه ای و تبلیغاتی با ایران بپردازند.

در سال‌های اخیر این روال دامنه دار تر بوده است در هر مراسمی اعم از سیاسی، فرهنگی و ورزشی اعراب حاشیه خلیج فارس درباره این نام شیطینت هایی را صورت دادند. حتی در برخی مواقع در حضور چهرهای دولتی رسمی ایرانی دست به این کار می‌زدند. ان‌های فضای اینترنت را نیز از این اقدامات خود مصون نگذاشته اند.

به هر ترتیب این شیطنت ها آن قدر گسترش یافت تا این که شورای عالی انقلاب فرهنگی برای مقابله تبلیغاتی با اقدامات اعراب تصمیم گرفت یک روز ملی را به “خلیج فارس” اختصاص دهد، شاید که از این طریق بتواند به مقابله با اقدامات انگلیسی پسند بپردازد.

همه شهر عاشقت شده‌اند، شاه بانوی ماه‌پیشانی!

آخرین بازمانده تاریخ! فخر افسانه‌های ایرانی!

در رگت خون آریایی‌هاست، در نفس‌هایت آتش زرتشت

دامنت را گره زدند انگار با زنی از تبار اشکانی

مرزها را به وجد آوردی، آی زیبای روسری آبی!

نقشه‌ها را کشانده گیسویت، رو به جغرافیای حیرانی

رام چشمان نیلی‌ات شده‌اند، گله اسب‌های دریایی

کوسه‌های هنوز سرگردان، موج‌های همیشه طوفانی

در دل آب، فوج ماهی‌ها، غرق در رقص بندری با تو

این طرف مرغ‌های دریایی، آن طرف صخره‌های مرجانی

از صدف‌های ساحل بحرین، تا تب و تاب تنگه هرمز

بادها گرم قصه‌پردازی، لنج‌ها در پی غزل‌خوانی

بالش گرم و راحت قوها! مایه افتخار جاشوها!

قرص باش و نترس از طغیان! «فارس هستی و فارس می‌مانی»

فال حافظ

سلامت و پزشکیسبک زندگیگیاهخواریاطلاعات داروییخواص هامد و فشن

سرگرمیچهره هاعکس های جالب و دیدنیاشعار زیباآهنگویدیو کلیپآهنگ تولدت مبارک

© کپی بخش یا کل هر کدام از مطالب کوکا به هر نحو غیر مجاز می باشد.هر گونه کپی برداری از محتوای سایت کوکا پیگرد قانونی دارد.استفاده از مطالب سایت کوکا در سایت های خبر خوان و دارای آی فریم نیز اکیدا ممنوع است.

مطالب بخش سلامت و پزشکی سایت کوکا فقط جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارند. این مطالب توصیه پزشکی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان کرد.

اتاقک، همسفری اقتصادی و مطمئن

دهم اردیبهشت روز ملی خلیج فارس است. به همین بهانه قصد داریم درباره علت این نامگذاری بیشتر با شما صحبت کنیم. شاید شما هم می‌دانید که خلیج فارس بعد از خلیج مکزیک و هادسون سومین خلیج بزرگ جهان است و اهمیت آن از دید هیچکس پنهان نیست. این خلیج، که در مسیر انتقال نفت و گاز ایران و کشورهای عربی قرار گرفته، سرشار از معدن‌های نفت و گاز است و به همین دلیل جزو منطقه‌‌های استراتژیک و پر اهمیت در سطح بین‌المللی است. خلیج همیشگی فارس از شمال با ایران، از غرب با کویت و عراق، از جنوب با عربستان، امارات متحده عربی و بحرین همسایه است. این خلیج از طریق تنگه هرمز به دریای عمان و آب‌های آزاد جهان راه دارد. طبق نقشه‌های قدیمی وسعت آن در گذشته بیشتر از حال بوده؛ به دلیل همسایگی با کشورهای عربی بسیاری از آن‌ها بارها برای تحریف نام آن تلاش کردند اما همیشه ایرانی‌ها با برگزاری پویش‌های مختلف اعتراض خود را به این تغییر نام اعلام کردند و توانستند نامش را برای همیشه ثبت کنند.

عکس از گوگل

هر نقطه از ایران در طول تاریخ  شاهد حماسه‌ها و شجاعت‌های ایرانی‌ها بوده و بسیاری از روزها در تقویم مختص رویدادهای غرورآفرین این مردم است. یکی از روزهای حماسی و ملی دهم اردیبهشت است که سالروز بیرون راندن پرتغالی‌ها از خلیج فارس و تنگه هرمز است.

سال‌ها پس از اخراج پرتغالی‌ها از تنگه و پیروز شدن در برابر تلاش برای تحریف نام خلیج فارس در سال ۱۳۸۰ دولتِ وقت تصمیم گرفت برای پاسداری و محافظت از این گنجینه گران‌بها یک روز را در تقویم به نام روز ملی خلیج فارس نام‌گذاری کند. روند نامگذاری این روز پروسه‌ای طولانی را طی کرد و در مناسبت‌ها و رویداد‌های گوناگونی درباره این موضوع سخنرانی شد و در نهایت شورای عالی انقلاب فرهنگی دهم اردیبهشت را به‌عنوان این روز ملی انتخاب کرد.روز ملي شدن خليج فارس

در حال حاضر شهرهای اطراف، جزیره‌ها و ساحل این خلیج پذیرای گردشگران از سراسر دنیا هستند و به یکی از معروف‌ترین جاذبه‌های گردشگری ایران و جهان تبدیل شده‌‌اند. سفر به سواحل نقره‌ای جنوب ایران و چشیدن طعم تند غذاهای جنوبی خاطره‌ای ماندگار در ذهن بیشتر ایرانی‌هاست.

مشاهده و رزرو ویلا و سوئیت در

خلیج فارس میراثی ایرانی است که تا ابد پارس باقی خواهد ماند.

مشاهده و رزرو ویلا و سوئیت در

من عکاسم و می‌نویسم چون همیشه دلم می‌خواست دنیا رو جور دیگه‌ای ببینم. توی رویاهام به همه شهرها سفر می‌کردم و با مردم و فرهنگ‌های مختلف آشنا می‌شدم و ازشون عکاسی می‌کردم. اما یک روز تصمیم گرفتم هم دنیا رو جور دیگه‌ای ببینم و هم جور دیگه‌ای به بقیه نشون بدم. برای همین شروع کردم به عکاسی کردن که خیلی‌ چیزهای جالب رو از دریچه دوربینم به همه معرفی کنم و بعد از اون قلم به دست گرفتم و نوشتن رو شروع کردم. این طوری من و همه کسانی‌ که نوشته‌هام رو می‌خونند به همه شهرها سفر می‌کنیم و با دیدنی‌ها و فرهنگ‌های مختلف آشنا می‌شیم.

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

The online version of the Iranian daily Hamshahri

همشهری آنلاین:
۱۰ اردیبهشت روز ملی‌ خلیج‌ فارس نام دارد. این روز،‌ با تصویب‌ شورای‌ عالی‌ انقلاب‌ فرهنگی‌ به‌ تقویم‌ ایران‌ اضافه‌ شده است

تیر سال 1384 شورای‌ عالی‌ انقلاب‌ فرهنگی‌ با توجه‌ به‌ هدف‌ قراردادن‌ هویت‌ فرهنگی‌ و تاریخی‌ ملت‌ ایران‌ از سوی‌ ایادی‌ استکبار جهانی‌ به‌ خصوص‌ برخی‌ از کشورهای‌ همسایه‌ و تلاش‌ آنان‌ برای‌ تحریف‌ نام‌ تاریخی‌ خلیج‌ فارس، به‌ پیشنهاد شورای‌ فرهنگ‌ عمومی‌ روز اخراج‌ پرتغالی‌ها -10 اردیبهشت – از تنگه‌ هرمز را به‌ عنوان‌ روز ملی‌ خلیج‌ فارس‌ نامگذاری‌ کرد.

خلیج فارس ایران در طول تاریخ مدّون خود از اهمیت ویژه‌ای در سیاست‌های بین‌المللی و منطقه‌ای برخوردار بوده و هست. از جمله ویژگی‌های قابل ذکر خلیج فارس، موقعیت خاص جغرافیایی آن می‌باشد. ارتباط این آبراه با اقیانوس هند و آب‌های آزاد، باعث شده تا منطقه از لحاظ تجاری و نظامی، به خلیج فارس وابسته شود.

اکتشافات نفتی و غنای آب خلیج فارس از لحاظ مواد معدنی و غذایی، آن را به نگینی بی همتا تبدیل کرده و چشم طمع بسیاری از کشورهای منطقه و قدرت‌های فرا منطقه‌ای را به سوی خود جلب نموده است.روز ملي شدن خليج فارس

ارزش‌های عظیم اقتصادی و موقعیت سوق الجیشی و سیاسی خلیج فارس از قدیم الایام تا امروز، استعمارگران را تشنه حضور و سلطه طلبی در منطقه کرده و باعث شده تا آنها بکوشند همواره سیاست خود را بر این منطقه تحمیل کند.

از این رو خلیج فارس، همیشه صحنه کشمکش و نبرد بوده و سرزمین‌های حاشیه آن نیز از این کشمکش‌ها متأثر شده است؛ به گونه‌ای که زندگی سیاسی و اقتصادی این کشورها با توجه به مسائل و جریان‌های جاری در خلیج فارس جهت و سمت و سو می‌گیرد.

مالکیت خانه از نگاه روانشناسان شکلی از خودابرازی و بیان خویشتن است. انسان‌ها به‌دنبال مکانی هستند که به آن تعلق داشته باشند و در آن احساس امنیت کنند و تمام تلاش خود را می‌کنند مکانی را برای تعلق یافتن انتخاب کنند که شایستگی متصل شدن به هویتشان را داشته‌باشد

رئیس پیشین پلیس بین‌الملل که سال ۲۰۱۸ در جریان سفر به سرزمین مادری‌اش چین بازداشت شده بود، به اتهام دست داشتن در پرونده رشوه به بیش از ۱۳ سال زندان محکوم شد.

اگر خراسان را ندیده باشید، می‌توانید آن را در صدای دوتار و آواز چهاربیتی‌خوان‌ها بشنوید.
دوتار آوای مادرانه کویر است و روایتگر عاشقانه‌های مردمانی زلال.
دوتار صدای خراسان بزرگ است و خراسان دیار مردان بزرگ، از فردوسی و مولانا و بوعلی تا…

شرکت تویوتا برای نزدیک به ۷۰۰ هزار خودروی تویوتا و لکسس مدل‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ به دلیل داشتن نقص فنی در بخش سوخت‌رسانی فراخوان صادر کرد.

سرانه ورزش در استان تهران با احتساب جمعیت ۱۳ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر، معادل ۴۶ صدم متر مربع است که این رقم پاسخگوی نیاز شهروندان تهرانی برای دسترسی به اماکن ورزشی نیست. البته مسئولان و کارشناسان معتقدند تا سال ۱۴۰۰ این میزان سرانه به ۷۰ سانتی‌متر مربع افزایش می‌یابد.

با توجه به گزارش تحقیقات موسسه USB که با وب‌سایت MacRumors نیز به اشتراک گذاشته شد، به نظر می‌رسد حداقل دو مدل از گوشی‌های آیفون ۱۲ به ۶ گیگابایت رم مجهز خواهند شد.

یک زن روس که با بچه خود روی یخ سرسره‌بازی می‌کرد، در شبکه‌های اجتماعی مورد مواخذه قرار گرفت.

یخ‌زدن شیشه‌های خودرو در سرمای صبحگاهی زمستان امری متداول است و در برخی موارد مانع رانندگی می‌شود. در این مطلب راه‌های برطرف کردن و جلوگیری از یخ‌زدگی شیشه‌ها را معرفی کرده‌ایم.

علی‌رغم تبلیغات تجاری درباره رشد مو، میل جنسی و کرم‌های چین و چروک، دهه چهارم زندگی می‌تواند بهترین دوران زندگی فرد باشد. اما به منظور اینکه از دهه پنجم زندگی‌تان لذت کافی را ببرید باید از ۴۰ سالگی آغاز کنید.

اشتباه در استفاده از زبان بدن گاهی می‌تواند برای شما گران تمام شود و بیشتر در افرادی که فکر می‌کنند با زبان بدن آشنا هستند و اطلاع دارند روی می‌دهد و مشکل اینجاست حتی نمی‌دانند که از این نوع از زبان بدن در موقعیتی اشتباه استفاده می‌کنند. در این مطلب ۸ مورد از این اشتباه‌ها زبان بدن را با هم مرور می‌کنیم.

حقوق همشهری‌آنلاین متعلق به موسسه همشهری است

Copyright © 2018 HamshahriOnline, All rights reserved

نویسنده ارشد کارناوال

انتشار

10 اردیبهشت 1397

به روز رسانی

15 شهریور 1398

روز ملي شدن خليج فارس

برخی کلمه ها، عبارت ها و نام ها هستند که با شنیدن شان همه وجودت به وجد می آید، به ناگاه چیزی در وجودت قد علم می کند و همچون کودکی بر در و دیوار جانت می کوبد. زبان قاصر می شود از توصیف حال و روزت و واژه ها در حجم زیاد احساسات گم می شوند. بعضی چیزها را نمی شود به زبان آورد؛ نمی توان غرور و افتخاری را که با شنیدن نام خلیج فارس بر جان می نشیند وصف کرد. نمی شود این پهنه بزرگ نیلگون را در جمله ها و شعرها و بداهه ها گنجاند. نامش که می آید غرور خاصی در بند بند وجودمان خانه می کند و ذهن، واژه ها را پشت هم قطار می سازد تا شاید، شاید بتواند گوشه کوچکی از این همه بزرگی و زیبایی را وصف کند.

خلیج فارس همان نامی است که تاریخ ایران را در خود دارد. از شکل گیری تمدن ها گرفته تا دست درازی خارجی ها و تحریف نام زیبایش؛ این پهنه آبی تلخی ها و شیرینی های زیادی را چشیده است. خلیج فارس زندگی مردم جنوب کشور است؛ کافیست بروی و در یکی از اسکله ها صیادی را به حرف بگیری یا در کنج دنجی پای صحبت های ناخداها بنشینی؛ آنها بیش از همه با خلیج آشنایند. می دانند که هر موجش قصه ای را با خود به ساحل می آورد و حرف های زیادی را بازگو می کند. 

نگاهی که به تقویم بکنی، می فهمی روز دهم اردیبهشت را با نام این پهنه آبی پر قصه مزین کرده اند تا برای همیشه آن را ماندگار کنند. همین بهانه ای شده تا کارناوال به این خلیج و سرنوشتش بپردازد و دلیل نامگذاری این روز را بفهمد. با ما همراه باشید و یکی از گنجینه های طبیعی کشورمان را بیشتر بشناسید.

خلیج فارس و اهمیت آن

خلیج‌فارس پهنه ای آبی با وسعت بیش از 237000 کیلومتر مربع در آسیای غربی و منطقه خاورمیانه است که در امتداد دریای عمان و در میان ایران و شبه‌جزیره عربستان قرار دارد. این خلیج گرم ترین پهنه آبی شناخته شده در جهان و سومین خلیج بزرگ جهان محسوب می شود و به دلیل وجود منابع نفت و گاز منطقه‌ای مهم و راهبردی در سطح بین‌المللی به شمار می رود.

خلیج فارس در گذشته وسعتی بیش از امروز داشته و هم اکنون تنها قسمت کوچکی از یک گستره آبی پهناور است كه در سالیان دور دریای پارس نامیده می شد. این دریا تمامی دریای مكران (عمان) و بخشی از اقیانوس هند را تا حدود رود سند در بر می گرفت. برای فهم گستردگی این دریا همین بس که بدانید قسمت بیشتر جلگه های برازجان, بهبهان و خوزستان ایران تا كوه های زاگرس تا اواخر دوره سوم زمین شناسی در زیر آب همین دریا بوده اند.

این گستره آبی نقش بسیار مهمی در به وجود آمدن تمدن های باستانی داشته است و بسیاری از جوامع در پیرامون آن شکل گرفته اند. در طول تاریخ، فرمانروایی این خلیج به ایرانیان تعلق داشته است و به همین دلیل کشورمان خود را میراث دار واقعی آن می داند. به جز ایران کشورهای عمان، عراق، عربستان سعودی، کویت، امارات متحده عربی، قطر و بحرین نیز در کناره خلیج‌فارس قرار دارند؛ اما سواحل شمالی این خلیج کاملا در جغرافیای سیاسی ایران قرار دارند.

چه شد که روزی به خلیج فارس اختصاص یافت؟

برای اینکه از چرایی اختصاص روزی در تقویم به خلیج فارس سر در بیاوریم باید به گذشته سفر کنیم. در سال ۱۲۱۹ خورشیدی، دولت انگلیس نام دریای بریتانیا را برای خلیج فارس به کار برد؛ اما این نام خیلی با استقبال مواجه نشد. بریتانیا از پای ننشست و سپس پرونده ای جعلی در سال ۱۳۱۶ خورشیدی برای تغییر نام خلیج فارس تشکیل داد. لرد بلگریو -کارگزار انگلیس-  اولین کسی بود که برطبق این پرونده از واژه ” خلیج عربی ” برای  توهین به هویت ایران، استفاده کرد و این امر در میان دولت های عربی حاشیه خلیج فارس رواج یافت. دلیل اعراب برای استفاده از کلمه عربی به جای فارس، فاقد پایه و اساس تاریخی بود و تنها به دلیل آنکه ساکنان حاشیه خلیج فارس عرب زبانند، در صدد تغییر این نام برآمدند.

سال 1343 خورشیدی بود که اتحادیه عرب به صورت رسمی استفاده از نام خلیج‌فارس را برای عرب زبانان ممنوع کرد. این ماجرا بازتاب چندانی نداشت؛ اما سال ها بعد در دهه 1370 بسیاری از قشر فرهنگی جامعه ایران و فعالان مسایل اجتماعی و فرهنگی متوجه این موضوع شدند که تلویزیون‌های خبری عربی و رسانه‌های گروهی این کشورها حتا در بخش‌های غیر عربی و انگلیسی نام خلیج فارس را نمی آورند و دست به تحریف آن زده اند. طرفداران این میراث گرانبها دست به کار شدند و به جمع آوری اسناد تاریخی و شواهد مورد نیاز برای مقابله با این تحریف و اثبات حقانیت خود پرداختند. تلاش آنها تا سال 1380 به طول انجامید و در این سال راهکارهای حفاظت از نام خلیج‌فارس را در جلسات و سمینارهای متعدد به اطلاع مقامات رسید.

رسانه‌های گروهی تا سال ۱۳۸۱ همچنان در سکوت به سر می بردند و حتا مطبوعات از چاپ پژوهش‌های دفاع از نام خلیج‌فارس امتناع می کردند. تنها یک جلد اطلس و دو جلد کتاب در این باره منتشر شد که آن هم نتوانست راه خود را در میان عامه مردم باز کند. از ۱۳۸۱ به بعد کم کم بازار وب سایت و وبلاگ‌های فارسی داغ شد و سرانجام اولین پژوهش ها در دفاع از نام خلیج‌فارس به اطلاع مردم رسید. با این اتفاق به مرور همه رسانه ها روی کار آمدند تا قدمی در این زمینه بردارند. 

ماجرا در آنجا به اوج خود رسید که اطلس مشهور جهانی به نام نشنال جئوگرافیک در نسخه جدید خود در آبان سال ۱۳۸۳ دست به تحریف نام خلیج فارس زد و همین موضوع خشم و اعتراض عمومی در میان فعالان اجتماعی و فرهنگی داخل و خارج ایران را به دنبال داشت. هزاران ایمیل و نامه اعتراضی به نشنال فرستاده شد و مردم یک طومار اینترنتی با بیش از ۱۲۰ هزار امضا جمع کردند. در نهایت مسوولان نشنال جئوگرافیک با عذرخواهی از ایران قول به اصلاح اشتباه خود دادند.

این پیروزی ایرانیان واکنش های بسیاری را در پی داشت. رسانه‌های گروهی عربی همچون الجزیره و العربیه که این اتفاق به مزاج شان اصلا خوش نیامده بود به توصیف این ماجرا به اشکال گوناگون پرداختند. در همان زمان عبدالباری عطوان مفسر مشهور جهان عرب در قدس العربی نوشت:

عرب‌ها برای مشروع‌ترین حقانیت‌های خود قادر نیستند چنین موج همبستگی را ایجاد کنند که ایرانی‌ها برای یک نام انجام دادند.

 پس از این اتفاق بود که اضافه شدن روز ملی خلیج‌فارس به تقویم رسمی کشور به عنوان یکی از اقدامات دولت وقت، برای پاسداری از میراث فرهنگی و معنوی خلیج‌فارس مطرح شد.

یک نامگذاری پرماجرا

اختصاص روزی به روز ملی خلیج‌فارس اتفاقی بود که در طی چند سال رقم خورد. دولت، پس از جلسات متعدد برای بررسی عوارض مثبت و منفی، موافقت خود را با این کار اعلام کرد. از جمله رویدادهای قابل توجه در راستای این نامگذاری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

سخنرانی تحت عنوان” اسامی جغرافیایی باستانی میراث بشریت” در دومین همایش ملی ژئوماتیک ایران، اردیبهشت ۱۳۸۲ 

انعکاس مطالب مختلف در مورد خلیج فارس در وب سایت پرشین گلف آنلاین

تصویب آیین‌نامه و مصوبه‌ای در ۶ بند برای ضرورت پاسداری و نظارت بر کاربرد درست نام خلیج‌فارس و هویت آن در جلسه هیات وزیران، ۲۶ فروردین ۱۳۸۳

بررسی نامگذاری روز ملی خلیج فارس در اولین همایش بین‌المللی کارتوگرافی خلیج‌فارس قرن ۱۶–۱۸ در دانشگاه تهران، دوم خرداد ۱۳۸۳

صحبت درباره موضوع در اولین همایش یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی غرب آسیا در سازمان نقشه‌برداری کشور، اردیبهشت ۱۳۸۳

در خواست از نهادهای مسوول از جمله شهرداری تهران برای نام‌گذاری یکی از اتوبان‌ها با نام خلیج‌فارس 

 پس از دریافت موافقت نهایی بحث بر سر انتخاب روز در تقویم پیش آمد و گزینه های زیر مطرح شد:

روز ۹ آذر که برگشت سه جزیره به نام ایران در آن اتفاق افتاده بود.

 ۲۹ اسفند روز ملی شدن نفت که جزو اولین پیشنهادها بود؛ اما با حواشی و مخالفت هایی رو به رو شد.

روز اخراج پرتغالی‌ها توسط ارتش ایران از خلیج‌فارس که اتفاقی بزرگ در تاریخ این خلیج بود.

در نهایت روز اخراج پرتغالی‌ها مورد موافقت قرار گرفت اما مشکل اینجا بود که هنوز کسی روز دقیق این واقعه را نمی دانست. پس شورای فرهنگ عمومی بر اساس نظر گروه تاریخ دانشگاه تهران دست به کار شد و سرانجام با پیگیری‌های متعدد، روز ۱۰ اردیبهشت را تاریخ دقیق این اتفاق اعلام کرد. 

سرانجام این روز در شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست رییس جمهور وقت و تمامی اعضا در تاریخ 22 تیر 1383 به تصویب رسید.

ماجرای اخراج پرتغالی‌ها

در سال ۱۵۰۶ میلادی (۸۸۵ خورشیدی) پرتغالی ها به سرپرستی ناخدا آلبوکرک -دریانورد مشهور پرتغالی- به خلیج فارس قدم گذاشتند. آلبوکرک اعتقاد داشت هر کشوری با در اختیار گرفتن سه نقطه مالاگا، عدن و هرمز می تواند بر تجارت دنیا حکومت کند. این تفکر باعث شد تا پرتغالی ها پس از مدتی قشم، جزیره هرمز و گمبرون (بندرعباس فعلی) را به چنگ آورند. در آن زمان شاه اسماعیل یکم بر تخت سلطنت تکیه زده بود. او به جای مبارزه، همکاری مشترک با این سردار پرتغالی را پیش گرفت. پرتغالی‌ها کم کم قدرت گرفتند و با ساختن یک پایگاه بزرگ در مسقط (عمان امروزی) بر منطقه تسلط کامل یافتند. شاهان دیگر صفوی نیز نتوانستند از پس آنها بر بیایند و از کشور بیرون شان کنند. در سال ۱۶۲۱ میلادی (۱۰۰۰ خورشیدی) عهدنامه ای بین بریتانیا و ایران تنظیم شد که بر اساس آن ایران می توانست با کمک کمپانی هند شرقی بر ضد پرتغالی ها وارد عمل شود.

 امام‌قلی خان از سرداران نامدار شاه عباس یکم فرماندهی ایرانیان را بر عهده گرفت و کشتی‌های بریتانیا و توپخانه آنها نیز در این جنگ به کار گرفته شدند. در آغاز، بندر گمبرون (بندر عباس کنونی) از چنگ پرتغالی ها آزاد شد و بعد از آن امام‌قلی خان از کشتی‌های انگلیسی برای انتقال نیرو به قشم استفاده کرد و توانست آنجا را نیز به تصرف خود درآورد.

اما هنوز هرمز در چنگ پرتغالی ها بود. ده‌ها هزار سرباز ایرانی سوار بر قایق، حمله اصلی را به قلعه هرمز آغاز کردند، نیروی دریایی بریتانیا نیز در دریا کشتی‌های پرتغالی را به توپ بست و با به آتش کشیده شدن بزرگترین کشتی پرتغالی ها با نام سان پدرو، کار آنها تقریبا به آخر رسید. پس از  ۷۲ ساعت نبرد نفس گیر قلعه به دست ایرانیان افتاد و پرونده یکی از بزرگترین اشغال گری ها در ایران بسته شد.

ورود به صفحه اختصاصی معرفی جزیره هرمز

سرنوشت خلیج فارس پس از فتح هرمز

روز ملي شدن خليج فارس

درست است که شاه عباس به کمک انگلیسی ها خلیج فارس را از شر پرتغالی ها راحت کرد؛ اما همین بهانه ای شد تا پای انگلیسی ها به این منطقه باز شود. خلیج فارس از دیرباز یکی از مراکز مهم و شاهراه های تجاری شرق و غرب بود و موقعیت استراتژیک و آوازه تجاری زیادی داشت. کم کم سر و کله هلندی ها هم پیدا شد. آنها با تصاحب تنگه هرمز سهمی از بازرگانی ایران را به دست گرفتند و شروع به جدال و کشمکش با انگلیسی ها کردند. ماجرا به همین جا ختم نشد و چندی بعد فرانسوی ها نیز از راه رسیدند. 

وقتی زمام مملکت به دست شاهان قاجار افتاد اوضاع بدتر شد و بی تدبیری شاهان قاجار باعث شد حضور انگلیس، فرانسه و روسیه در منطقه پررنگ تر شود. امیرکبیر تمام تلاش خود را کرد تا نیروی دریایی ایران را در خلیج فارس و دریای کاسپین تشکیل دهد؛ اما اطرافیان او را ناکام گذاشتند. این کشمکش ها تا دوره پهلوی هم ادامه داشت. در این دوره ایران با حمایت آمریکا بر خلیج فارس مسلط شد و توانست نیروی دریایی خود را در آب های خلیج مستقر کند. با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، ۸ سال جنگ ایران و عراق در منطقه رخ داد. امروز این منطقه در آرامش است و حاکمیت آن در دست ایران قرار دارد؛ اما دسیسه ها تمامی ندارند و کشورهای حاشیه خلیج با به راه انداختن جنگ های روانی علیه ایران درصدد تصاحب نام بلند آوازه خلیج فارس هستند.

اثبات نام خلیج فارس

در بسیاری از منابع تاریخی می توان ردپای نام خلیج فارس را دید. از دیرباز قسمت جنوب غربی ایران به نام فارس شناخته می شد و ساکنان آن را پرسه ها یا پارسیان می نامیدند. دو سلسله پادشاهی بزرگ هخامنشی و ساسانی از همین قوم بودند و نام دریای مجاور این ناحیه را پارس گذاشتند. عبارت «درایه تیه هچا پارسا آبی» در کتیبه های داریوش بزرگ به معنای دریای پارس است. در آن زمان هیچ خبری از کشورهای امروزی نبود و اگر هم بودند زیر تسلط ایرانیان قرار داشتند و حتا یونانیان برای ورود کشتی های شان به آب دریای پارس باید از ایرانیان اجازه می گرفتند.

  نام بردن از همه منابع تاریخی که به نام خلیج فارس اشاره داشته اند در این مقال نمی گنجد؛ اما به برخی از آنها اشاره می کنیم:

 نقشه جهان از أناکسیماندر (Anaximander)، جغرافی دان یونانی

نقشه جهان هکاتئوس (Hecataeus) از سرشناس‌ترین جغرافی دانان یونانی

نقشه جهان بطلمیوس(Claudius Ptolemy) منجم و جغرافی دان مشهور اسکندریه

کتاب المسالک الممالک از ابن خردادبه، جغرافی دان و تاریخ نویس ایرانی-اسلامی 

کتاب الخراج از قدامة بن جعفر، از مشاهیر ادب 

کتاب تاریخ یعقوبی از یعقوبی از تاریخ نگاران و جغرافی‌دان‌های دوره عباسی 

کتاب ترجمه مختصر البلدان از ابن فقیه همدانی، تاریخ‌نگار و جغرافی دان ایرانی

عکتاب مروج الذهب و معادن الجوهر از لی بن حسین مسعودی، تاریخ‌نگار و جغرافی دان مسلمان

کتاب المسالک الممالک از اصطخری، از جغرافی دانان و نقشه کشان برجسته ایرانی

کتاب عجایب هند از بزرگ بن شهریار، دریانورد ایرانی

کتاب التفهیم لاوایل صناعة التنجیم و کتاب قانون مسعودی از ابوریحان بیرونی، دانشمند ایرانی

کتاب صورة الارض از ابن حوقل، جغرافی دان سرشناس قرن چهارم هجری قمری

کتاب معجم‌البلدان از یاقوت حموی، جغرافیدان و تاریخ‌نگار مشهور قرن هفتم هجری قمری

سفرنامه ابن بطوطه، جهانگرد و جغرافی دان نامدار

و …

برنامه های روز ملی خلیج فارس در سال 97

سخن آخر

خلیج فارس میراثی ارزشمند برای همه ماست؛ میراثی که سرد و گرم روزگار و تلخی هایش را تاب آورده و به ما رسیده است. در اینجا تنها این شعر است که گوشه ای از حس مان را در مورد این گنج کشورمان بیان می کند:

اگر هزار بار نام های دیگری بر او نهند

دوباره پاک می کنم و می نویسمش به خط خوش

خلیج جاودان فارس

خلیج تا ابد همیشه فارس

شما هم از حس خودتان برای مان بگویید و دیدگاه های تان را با ما در میان بگذارید…

دیدگاه جدید

کلیه حقوق مادی و معنوی کارناوال برای شرکت کاروان سفرهای هیرمان محفوظ است. استفاده از محتوای سایت تنها در صورت پذیرش شرایط و ضوابط امکان پذیر است.



۱۰ اردیبهشت ماه مصادف با سالروز خروج پرتغالی‌ها از ایران به عنوان «روز ملی‌ خلیج‌ فارس» انتخاب شده است. این روز،‌ با تصویب‌ شورای‌ عالی‌ انقلاب‌ فرهنگی‌ در سال ۱۳۸۴ به‌ تقویم‌ ایران‌ اضافه‌ شد.

امروز در تاریخ ایران روز مهمی است. شاه عباس صفوی با کمک انگلیسی‌ها در این روز در سال ۱۶۲۱ میلادی توانست هرمز را از چنگ پرتغالی‌ها درآورد، تا همیشه به خاطر این اقدامش از او به نیکی یاد شود.

تیرماه سال ۱۳۸۴ شورای‌ عالی‌ انقلاب‌ فرهنگی‌ با توجه‌ به‌ هدف‌ قراردادن‌ هویت‌ فرهنگی‌ و تاریخی‌ ملت‌ ایران‌ از سوی‌ ایادی‌ استکبار جهانی‌ به‌ خصوص‌ برخی‌ از کشورهای‌ همسایه‌ و تلاش‌ آنان‌ برای‌ تحریف‌ نام‌ تاریخی‌ خلیج‌ فارس، به‌ پیشنهاد شورای‌ فرهنگ‌ عمومی‌ روز اخراج‌ پرتغالی‌ها از تنگه‌ هرمز یعنی ۱۰ اردیبهشت‌ماه را به‌ عنوان‌ روز ملی‌ «خلیج‌ فارس‌» نام‌گذاری‌ کرد.

«خلیج فارس» ایران در طول تاریخ مدّون خود از اهمیت ویژه‌ای در سیاست‌های بین‌المللی و منطقه‌ای برخوردار بوده و هست. از جمله ویژگی‌های قابل ذکر خلیج فارس، موقعیت خاص جغرافیایی آن است. ارتباط این آبراه با اقیانوس هند و آب‌های آزاد، باعث شده تا منطقه از لحاظ تجاری و نظامی، به خلیج فارس وابسته شود.روز ملي شدن خليج فارس

اکتشافات نفتی و غنای آب خلیج فارس از لحاظ مواد معدنی و غذایی، آن را به نگینی بی‌همتا تبدیل کرده و چشم طمع بسیاری از کشورهای منطقه و قدرت‌های فرامنطقه‌ای را به سوی خود جلب کرده است.

ارزش‌های عظیم اقتصادی و موقعیت سوق‌الجیشی و سیاسی خلیج فارس از قدیم‌الایام تا امروز، استعمارگران را تشنه حضور و سلطه‌طلبی در منطقه کرده و باعث شده تا آن‌ها بکوشند همواره سیاست خود را بر این منطقه تحمیل کند.

از این رو «خلیج فارس»، همیشه صحنه کشمکش و نبرد بوده و سرزمین‌های حاشیه آن نیز از این کشمکش‌ها متأثر شده‌اند. به گونه‌ای که زندگی سیاسی و اقتصادی این کشورها با توجه به مسائل و جریان‌های جاری در خلیج فارس جهت و سمت و سو می‌گیرد.

اماراتی‌ها، کویتی‌ها و عربستانی‌ها از غافله‌سالاران این جریان هستند، آن‌ها به دلایل سیاسی برای مقابله با ایران و به رخ کشیدن اختلافات‌شان بر سر جزایره سه‌گانه از نام مجعول خلیج (ع ر ب ی) استفاده می‌کنند. جریانی که البته ریشه در سال‌ها پیش دارد. در دهه ۱۳۳۰ شمسی به تحریک انگلیسی‌ها کشورهای عربی این نام جعلی را برای «خلیج فارس» انتخاب کردند. البته این نام‌گذاری ابتدا به گونه‌ای دیگر صورت گرفت، اما چون با اقبال مواجه نشد، تغییر پیدا کرد. دولت انگلیس در سال ۱۲۱۹ شمسی، نام دریای بریتانیا را برای خلیج فارس به کار بردند اما این نام پذیرشی نیافت و آن را رها کردند.

این در حالی است که تا اوایل دهه ۱۹۶۰ درباره نام «خلیج فارس» هیچ گونه بحث و جدلی در میان نبوده و در تمام منابع اروپایی و آسیایی و آمریکایی، دانشنامه‌ها و نقشه‌های جغرافیایی این کشورها با نام خلیج فارس در تمام زبان‌ها یاد شده است.

به هر حال این شیطنت‌ها آن قدر گسترش یافت تا این که شورای عالی انقلاب فرهنگی برای مقابله تبلیغاتی با اقدامات اعراب تصمیم گرفت یک روز ملی را به «خلیج فارس» اختصاص دهد.

ما هم به احترام ایران در این روز می‌ایستیم و همه یک‌صدا نام «خلیج فارس» را فریاد می‌زنیم تا هر گونه دست‌درازی به آن را محکوم کنیم.

۱. قانون اختصاص پنج ميليون تومان اعتبار برای مخارج راه‌آهن به تصويب مجلس رسيد. (۱۳۰۶ شمسی)

۲. بانک ملی ایران چک‌های مسافرتی منتشر کرد. (۱۳۴۹ شمسی)

۳. اشغال مسلحانه سفارت ايران در لندن (۱۳۵۹ شمسی)

۴. جشن چهلم نوروز

۵. روز جهانی رقص

یک طرفه

رفت و برگشت

کپی بخش یا کل هر کدام از مطالب کجارو تنها با کسب مجوز مکتوب امکان پذیر است

تولید و توسعه نرم افزار کجارو توسط شرکت آویژه انجام می‌شود

مطالب و مقاله دانش آموزی

روز ملی خلیج فارس

 

در ایران ۱۰ اردیبهشت روز ملی خلیج فارس نام گذاری شده که سالروز
اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز است. یکی از اقدامات دولت برای پاسداری از میراث فرهنگی و
معنوی خلیج فارس رسمیت دادن به روز ملی خلیج فارس در تقویم رسمی بود.

پیشینه نامگذاری

روز ملي شدن خليج فارس

نظر به تحریف گسترده‌ای که از سوی رسانه‌های عربی و بخصوص
بخش‌های انگلیسی آنها در مورد نام خلیج فارس می‌شدو باتوجه به حقانیت و کاربرد
مستمر تاریخی این نام در همه زبانها و زمانها و در جهت مقابله با تحریف گران و
یادآوری اهمیت پاسداری و صیانت از این نام کهن،طرفداران این میراث گران بها
اقدامات خود را از سال ۱۳۸۰ در دفاع از آن یکپارچه تر و منسجم تر کردندو راهکارهای
حفاظت از نام خلیج فارس را در جلسات و سمینارهای متعدد به اطلاع مقامات رساندند.
با توجه به بررسی اسناد در رابطه با نام گذاری و مکاتبات پرونده مربوطه در ریاست
جمهوری و ادارات سه گانه وزارت خارجه و گروه مستند ساز” مستندنام خلیج
فارس” (شبکه ۱)و به گواهی کمیته یکسان سازی نامهای جغرافیایی و همچنین کتاب اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و
جاودان (کتاب) و دکتر محمد عجم در مصاحبه ایرنا . و مصاحبه رادیو ایران
با دو تن از پژوهشگران عضو کمیته خلیج فارس . دولت، پس از ملاحظه اراده قاطع عمومی
جامعه و حرکت اعتراضی عمومی آبان ۱۳۸۳ مردم و وبلاگ نویسان نسبت به مجله نشنال
جئوگرافی حاضر به اقدام عملی شد و پس از جلسات متعدد برای بررسی عوارض مثبت و
منفی، سرانجام بااین نام گذاری‌ها موافقت شد.

درمرداد و شهریور ۱۳۸۳ پیشنهادسه گانه بصورت آنلاین در وب
سایت (پرشن گلف آنلاین)و از طریق ایمیل به رای گیری عمومی طرفداران نام خلیج فارس
گذاشته شد اکثریت رای دهنگان به ترتیب به موارد زیر رای دادند

نتیجه رای گیری در تاریخ ۱۰ شهریور ۱۳۸۳ بصورت آنلاین منتشر
و سپس توسط شورای مدیران سازمان خلیج فارس و از جمله ریچارد فرای ایران شناس و ایران دوست آمریکایی( مقیم اصفهان ۱۳۸۸) – کاوه فرخ – محمد علاء- و پیروز مجتهدزاده طی نامه سوم بهمن ۱۳۸۳ رسما برای رئیس جمهور وقت و برای وزارت خارجه و نمایندگی ایران در نیویورک نمابر
گردیدو بعدها در روزنامه شرق  و وب سایت‌های
مختلف منتشر شد.دفتر رئیس جمهور وقت طی نامه‌ای پیشنهاد را موکول به نظر مثبت
وزارتخارجه نمود لذا طی دومین جلسه کارگروه(کمیته) حقوقی نام خلیج فارس در وزارت
خارجه(متشکل از نمایندگان وزارتخارجه (سه اداره- حقوقی – اسناد- خلیج فارس) وزارت
کشور- سازمان جغرافیایی ارتش – سازمان نقشه برداری…) در بهمن ۱۳۸۳ ضمن موافقت با
نام گذاری(روز ملی خلیج فارس)روز شکست پرتغالی هارا برای نام گذاری مقبول تر
دانست. با توجه به اختلاف در مورد روز دقیق شکست پرتغالی‌هادر جنگهای ایران و پرتغال ریاست جمهوری تعیین دقیق
آن روز را به جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی موکول نمود و سرانجام بعد از پیگیری‌ها
و استعلام‌های متعدد در تیر ماه ۱۳۸۴ خورشیدی شورای فرهنگ عمومی کشور روز” ۱۰
اردیبهشت” را روز شکست پرتغال معرفی نمود و این روز در شورای عالی انقلاب فرهنگی به
ریاست رئیس جمهور وقت به تصویب رسید  و به
این ترتیب روز دهم اردیبهشت ماه که سالروز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز است، به
نام “روز ملی خلیج فارس” نامگذاری و در تقویم خورشیدی ایران به ثبت رسید.

تهران – ايرنا- روزنامه جمهوري اسلامي در يادداشتي نوشت: دهم ارديبهشت «روز ملي خليج فارس» است. شوراي عالي انقلاب فرهنگي با توجه به مورد تهاجم قرار گرفتن هويت فرهنگي و تاريخي ملت ايران توسط ايادي استكبار جهاني بخصوص برخي از كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس و تلاش آنان براي تحريف نام تاريخي اين خليج هميشه ايراني، به پيشنهاد شوراي فرهنگ عمومي روز دهم ارديبهشت را كه سالروز اخراج پرتغالي‌ها از تنگه هرمز است، به عنوان روز ملي خليج فارس نامگذاري كرد و هيات دولت در تاريخ 22 تير ماه سال 1384 در مصوبه‌اي براين نامگذاري مهر تاييد زد.

نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است

0